Pyetjet që rrëzojnë mohuesit e haditheve (Si të dialogosh me një mohues të tillë?)

Pyetjet që rrëzojnë mohuesit e haditheve

(Si të dialogosh me një mohues të tillë?)

Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve. Salavati dhe selami qofshin për të Dërguarin tonë, për familjen e tij, për shokët e tij dhe për të gjitha ata që ndjekin rrugën e tyre deri në Ditën e Gjykimit.

Pyetja e parë:

Kuranin, qoftë të shkruar në mus’haf dhe qoftë me memorizim, e kanë sjellë burrat (dijetarët) që nga koha e Profetit (s.a.u.s.) e deri më sot , brez pas brezi. A ka pas ne secilin brez burra (dijetarë) ne rrugën tuaj (që nuk e pranonin Sunetin)?

Nëse thotë: Po, ka pas burra në çdo brez në rrugën tonë, ne i themi: na i trego kush janë? Të paktën për çdo shekull përmend një njeri nga këta që sollën Kuranin që është në rrugën tuaj? Kështu, kurrë nuk do të përgjigjet, sepse feja e tyre (kuranistëve) është shpikuar në shekullin e kaluar; s’ka varg të pandërprerë njerëzish deri te Pejgamberi (s.a.u.s.). Sa herë që kanë dalë njerëz që kanë mohuar Kuranin, janë shuar, duke mos lënë pasues të njohur deri në shekullin e kaluar. Ndërsa sektet batinije të shiizmit, edhe pse e mohojnë sunetin, janë kafirë. Kështu, kush pohon se paraardhësit e tij janë sektet batinije të shiitëve, ai është kafirë njësoj si ata. Përveç që, në senedet e transmetimit të Kuranit nuk ka pjesëtarë të sekteve batinije shiite.

E nëse kuranisti thotë se nuk ka pas njerëz në rrugën tonë, brez pas brezi, ai e pranon me gojën e tij që feja e tyre është e shpikur, sepse nuk ka mundësi të jetë fe e drejtë, dhe të mos ketë pasur njerëz në këtë rrugë deri te Profeti (s.a.u.s.). Nëse e pranon ndërprerjen e vazhdueshmërisë së rrugës së tyre nga koha e Profetit, ai e pohon që feja e tyre është e sajuar, e nëse pretendon që rruga e tyre ka pas vazhdueshmëri që nga koha e Profetit (s.a.u.s.) e deri më sot, ne i themi: faktoje këtë vazhdueshmëri, na i përmend burrat në çdo brez!?

Për ndjekjen e Rrugës së Drejtë të besimtarëve dëshmon fjala e Allahut të Lartësuar: “Atë që i kundërvihet të Dërguarit, pasi i është bërë e qartë e vërteta, dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ka zgjedhur (në dynja) dhe e fusim në Xhehenem. Sa përfundim i keq është ai!” [Nisa: 115]. Ky ajet tregon se ka një rrugë të drejtë të besimtarëve e cila duhet të ndiqet. Po ashtu ajeti i paralajmëron për dënim në Xhehenem ata që devijojnë nga Rruga e besimtarëve. Nga ajeti kuptohet qartësisht se rruga e drejtë është ajo e Profetit (s.a.u.s.) dhe e besimtarëve të kohës së tij, si dhe besimtarëve që ndoqën këtë rrugë, brez pas brezi, deri në kohën tonë. Nëse dikush ka një drejtim që nuk përputhet me rrugën që ndoqën besimtarët, brez pas brezi, ai s’mund të jetë në Rrugë të Drejtë; ai do të jetë në Zjarr të Xhehenemit. Prandaj, u bë dhe pyetja e mësipërme: Na tregoni kush janë bresimtarët që kanë qenë në rrugën tuaj, brez pas brezi deri më sot? Nuk ka pikë dyshimi që kuranistët nuk mund të vërtetojnë vargun e pandërprerë (vazhdimësinë) të rrugës së tyre, sepse ajo është shpikur në shekullin e shkuar. Nëse një drejtim fetar nuk ka varg të pandërprerë deri tek Profeti (s.a.u.s.), sipas asaj që theksohet qartësisht në ajetin e mësipër, s’mund të jetë rruga e drejtë e besimtarëve e ndjekur nga koha e Profetit e deri më sot.

Të gjithë ata që këndojnë Kuranin, patjetër që e kendojnë sipas njërës prej dhjetë

mënyrave të këndimit të transmetuara me varg përcjellësish (kënduesish) deri tek Profeti jonë. Këto vargje kënduesish që kanë përcjellë mënyrat e këndimit janë ekzisutese. Meqë edhe kuranisti (mohuesi i haditheve) patjetër e këndon Kuranin sipas mënyrës së Hafsit nga Asimi, ose me njërën nga mënyrat e tjera të transmetuara, sepse nuk ka mundësi tjetër, pra, meqë është kështu, ne i bëjmë pyetjen: Cili nga këta këndues të vargjeve të këndimeve, me mënyrën e të cilëve ti e këndon Kuranin, ka qenë në rrugën tuaj të mohimit të haditheve?

Nëse nuk përgjigjet, bie feja e tyre e sajuar dhe del kokfortësia djallëzore!

Nëse thotë se ka senede (izhaze, varg të pandëprerë që pëcjell mënyrën e këndimit) që janë në rrugën tonë dhe që i mohojnë hadithet, ne i themi: kush është ky varg? Kështu, do të bllokohet, sepse ne fakt të gjithë kënduesit në vargjet e përcjelljes së mënyrave të këndimit i kanë pranuar hadithet.

Nëse kuranisti thotë se nuk është kusht që kënduesit në vargjet e transmetimit të kiraeteve (mënyrave të këndimit) të kenë qenë në rrugën tonë, ne i themi: a ka mundësi që rruga juaj të jetë e saktë kur të gjithë kënduesit e vargjeve të kiraeteve i kanë pranuar hadithet dhe janë në kundërshtim me ju? Si mund të quhen mënyrat e këndimit të sakta, kur sipas jush të gjithë kënduesit e kiraeteve kanë qenë në rrugë të gabuar, sepse ata kanë pranuar hadithet? Si mund të besosh Kuranin dhe të keshë këndim të saktë kur ke një drejtim fetar që është në kundështim me të gjithë kënduesit që sollën kiraetet? Po të mendojë njeriu kaq gjë, mjafton për të rrëzuar fenë e kuranistëve (mohuesve të Sunetit).

Nëse kuranisti thotë se ka këndues të Kuranit, rivajeti (transmetimi) i të cilëve në hadith është i diskutueshëm ose i dobët, ne i përgjigjemi: Këtu ka tri çështje:

Çështja e parë: Pranimi i kiraetit (mënyrës së këndimit) që kanë sjellë këta këndues.

Nuk ka dyshim që këta këndues janë të pranueshëm për sa i përket kiraetit të Kuranit. Edhe kuranisti faktikisht i pranon në këtë aspekt, sepse e këndon Kuranin sipas njërit nga kiraetet e përcjella nga këta këndues. Madje edhe dijetarët e hadithit i quajnë të saktë dhe të pranueshëm këta këndues në përcjelljen e kiraeteve.

Çështja e dytë: Pranimi i haditheve të transmetuara nga këta këndues.

Dihet që kënduesit e vargjeve të kiraeteve kanë transmetuar edhe hadithe, meqë besonin se duhet të bazohemi edhe në hadithet. Kështu, ne i hasim ata, jo vetëm në senedet (vargjet) e kiraeteve, por edhe në senedet e transmetimit të haditheve. Dhe në fakt, dijetarët e hadithit i kanë konsideruar të dobët disa nga kënduesit (e jo të gjithë) në aspektin e pranimit të haditheve që kanë transmetuar ata. Por ne nuk po diskutojmë këtu për këtë pikë, pra, nëse hadithet që ata kanë transmetuar janë të pranueshëm apo jo. Dijetarët e hadithit thonë se ata janë të vlefshëm dhe të pranueshëm në fushën e përcjelljes së kiraetit, kurse vlerësimi i haditheve që ata kënë transmetuar është një çështje tjetër e cila nuk ka lidhje me diskutimin tonë.

Çështja e tretë: Besimi që kanë pasur këta këndues në lidhje me bazimin në hadithet si argument për çështjet e fesë, pra, a besonin se duhet të bazohemi në hadithet e Profetit apo jo? Pikërisht, për këtë çështje po flasim këtu. Dhe në fakt të gjithë kënduesit e kiraeteve kanë qenë të besimit se hadithet janë argument për çështje e fesë. Kjo kuptohet edhe nga vetë fakti që ata kanë transmetuar hadithe. Pra, nisur nga besimi i tyre që hadithet janë argument për çështjet e fesë ata kanë transmetuar edhe hadithe. Përderisa të gjithë kënduesit e Kuranit kanë pasur këtë besim, atëherë kuranistët (mohuesit e Sunetit) besimin e kujt ndjekin? Nëse të gjithë kënduesit e Kuranit kanë pasur një besim të gabuar mbi hadithet, sipas pretendimit të kuranistëve, atëherë si mund të jenë të sakta kiraetet?

Pyetja e dytë:

A ka pas vazhdueshmëri rruga juaj (që nuk pranon Sunetin) nga koha e Profetit (s.a.u.s.) e deri më sot apo jo? Nëse pohon se nuk ka pas vazhdueshmëri, rrëzohet feja e tyre. E nëse pohon se ka pas varg të pandërprerë njerëzish e pasuesish nga koha e Profetit e deri më sot, ne i themi: Vërtetoje këtë varg! Kush ka qenë në rrugën tuaj para ca shekujsh? Ku janë librat e tyre? Kush i trashëgoi ata brez pas brezi deri tek ju? Trego se cili ka qenë në këte rrugë para jush deri tek Profeti (s.a.u.s.)? Këtë nuk do të arrijë kurrë ta faktojë. Kjo pyetje është si e para, por me një stil tjetër bllokues, që e rrezon fenë e tyre.

Pyetja e tretë:

Ju pretendoni se jeni në rrugë të drejtë, por a ka pas njerëz në çdo shekull në rrugë të drejtë? Nëse kuranisti e pohon se ka pas në çdo shekull njerëz në rrugë të drejtë, ne i themi: Na trego kush ka qenë në rrugën tuaj brez pas brezi! Cilët janë dijetarët tuaj në çdo brez? Ku janë librat e tyre? Kështu, do të bllokohet, sepse ata që kanë mohuar Sunetin janë shuar, duke mos lënë varg pasuesish, brez pas brezi. Ndërsa për sektet batinije të shiizmit u fol më lart.

Pyetja e katërt:

Allahu thotë: “Ne ta zbritëm Dhikrin (Kuranin) që ti (Profet) tu sqarosh njerëzve atë që u zbriti (Kuranin)…(Nahl, 44). Sipas këtij ajeti, Kurani ka nevojë për sqarim dhe këtë sqarim e bëri Profeti (s.a.u.s.). Nisur nga ky fakt, ne bëjmë pyetjen: A ua sqaroi Profeti Kuranin njerëzve apo jo? Për shembull, a ua sqaroi se si falet namazi apo jo? Nëse kuranisti thote se Kurani nuk ka nevoj për sqarim dhe se Profeti (s.a.u.s.) e solli Kuranin pa bërë asnjë sqarim, ai mohon ajetin dhe tregon kokfortësi. I japim dhe një shembull, a duhet të sqaronte Profeti (s.a.u.s.) si falet namazi apo jo? E nëse e pranon që Profeti (s.a.u.s.) ka bërë sqarim të Kuranit, ne i bëjmë pyetjen: a duhet ta ndjekim këtë sqarim apo jo? A u ruajt ky sqarim për brezat apo jo? A gjendet ky sqarim sot apo jo? Nëse thotë se nuk ekziston sot më ky sqarim, shpif ndaj Kuranit. E nëse thote se u ruajt dhe ekziston, ne i themi: Në ç’mënyrë u ruajt dhe ku gjendet? Kështu, me këtë zinxhir pyetjesh bllokuese ose do të bëjë kokfortësi e do të shmanget, ose do ta lëjë kokfortësinë dhe do të pranojë hadithin.

Pyetja e pestë:

A e kishin detyrë sahabët (shokët) ta dëgjonin Profetin (s.a.u.s.) dhe ta ndiqnin atë kur mbante hytbe, jepte urdhra, bënte ndalesa dhe bënte sqarim të ajeteve apo jo? A i kanë thanë sahabët ndonjëherë Profetit (s.a.u.s.): Mos na thuaj gjë tjetër veç këndimit të Kuranit!? S’ka ndodhur kurrë që sahabët t’i thonin Profetit (s.a.u.s.) se ne pranojmë prej teje vetëm tekstin e Kuranit! Përkundrazi, ata e pranonin gjithçka që thoshte Profeti (s.a.u.s.) në lidhje me përcjelljen e mesazhit? Nëse kuranisti thotë se sahabët pranonin nga Profeti vetëm tekstin e Kuranit dhe asgjë tjetër jashtë tij, ai bën kokfortin dhe rolin e shejtanit, sepse ai është i vetëdijshëm që sahabët e dëgjonin dhe e respektonin Profetin (s.a.u.s.) në gjithçka, e po ashtu ai e di që Profeti (s.a.u.s.) jepte këshilla e urdhra dhe bënte edhe sqarime që nuk gjenden në Kuran. E nëse kuranisti e pohon që sahabët i pranonin edhe ato që thoshte Profeti (s.a.u.s.) dhe që nuk përmenden në Kuran, ai detyrohet të pranojë Sunetin.

A ka logjikë të besojë njeriu se sahabët kishin të drejtë t’i thoshin Profetit, (sipas besimit të kuranistëve), ne nuk të pranojmë gjë tjetër veç Kuranit!? Na trego vetëm ajete Kurani! Ne nuk kemi detyre të marrim gjë tjetër prej teje veç Kuranit!! Nëse dikush pretendon se sahabët kështu i thoshin Profetit (s.a.u.s.) apo se kishin të drejtë të silleshin kështu me të, ai gënjen dhe tregon kokfortin e shejtanllëkun. E nëse kuranisti e pohon se sahabët e degjonin Profetin (s.a.u.s.) dhe e kishin detyrë t’i bindeshin atij edhe në ato çështje të mesazhit profetik që nuk përmenden në Kuran, ai rrëzohet dhe detyrohet të pranojë Sunetin.

Pyetja e gjashtë:

Nëse Suneti i Profetit (s.a.u.s.) nuk është argument, përse Profeti bënte këshilla dhe tregonte gjëra që nuk përmenden në Kuran? Përse Profeti (s.a.u.s.) nuk u thoshte njerëzve: Mos merrni prej meje asgjë tjetër veç Kuranit? Sipas kuranistëve, (Zoti na ruajtë!) del që Profeti (s.a.u.s.) ka thënë gjëra feje që nuk duhet t’ua thoshte njerëzve dhe që ai ka mashtruar njerëzit, sepse nuk i ka sqaruar që duhet të merrnin e të mësonin prej tij veç Kuranin!

Ka një hadith në të cilin Pejgamberi (s.a.u.s.) e ndaloi shkrimin e diçkaje tjetër veç Kuranit, duke thënë: “Mos shkruani diçka nga unë! Kush ka shkruar diçka veç Kuranit le ta fshijë atë” (Muslimi). Me këtë hadith Profeti (s.a.u.s.) nuk kishte qëllim ndalimin e shkrimin të hadithit në të gjitha rastet dhe për të gjithë brezat, sepse ka hadithe të tjera të sakta në të cilat ai urdhëron të shkruhen hadithet. Kështu, me ndalimin e shkrimit të hadithit Profeti (s.a.u.s.) kishte për qëllim njërin nga këto raste: 1- Kur ishte frika se hadithet mund të përziheshin me Kuranin. Më vonë, kur u sigurua se nuk përzihej Kurani me hadithet, Pejgamberi (s.a.u.s.) e lejoi shkrimin e haditheve. 2- Profeti (s.a.u.s.) e ndaloi të shkruhej hadithi bashkë me Kuranin në të njëjtin dokument, në mënyrë që të mos përziheshin dhe t’i ngatërrosheshin kënduesit. 3- Ndalimi vlente për ata që kishin memorje të fortë dhe i mbanin mend hadithet, në mënyrë që të mos mbështeteshin në shkrimet, ndërsa atyre që kishin kujtesë të dobët ose nuk i mbanin mend hadithit ai ua lejoi shkrimin. Profeti (s.a.u.s.) ka thënë: “Shkruani për Ebu Shahun” (Buhariu dhe Muslimi). Aliu ka pas një dokument ku ishin të shkruar disa çështje të marra nga i Dërguari i Allahut (s.a.u.s.) (Buhariu). Dokumenti i Amër Ibn Hazmit, në të cilin Pejgamberi (s.a.u.s.) ka urdhëruar të shkruhen disa çështje dhe ligje për banorët e Jemenit (Ibn Hibani). Dokumenti që shkroi Ebu Bekri (r.a.) dhe ia dha Enes Ibn Malikut (r.a.) kur e çoi drejt Bahrejnit, një dokument ku sqarohen disa rregulla të zekatit të cilat i ka caktuar i Dërguari i Allahut (s.a.u.s.) (Buhariu). Pohimi që ka bërë Ebu Hurejra (r.a.) se Abdullah Ibn Amër Ibn Asi ka pas shkruar hadithe, kurse vetë Ebu Hurejra (r.a.) nuk ka pas shkruar hadithe (Buhariu dhe Muslimi). Thënia e Pejgamberit (s.a.u.s.) drejtuar Abdullah Ibn Amër Ibn Asit për shkrimin e haditheve që dëgjonte prej tij: “Shkruaj, se për Atë, në Dorën e të Cilit është shpirti im, nga unë del veçse e vërteta!” (Ebu Daudi). Këto hadithe vërtetojnë se Profeti (s.a.u.s.) në kohën e tij ka urdhëruar të shkruhen hadithe dhe e ka lejuar këtë gjë. Këto hadithe dhe të tjera tregojnë në mënyrë të padiskutueshme që Pejgamberi (s.a.u.s.) me ndalimin e shkrimit të hadithit nuk ka pasur qëllim të ndalonte shkrimin në të gjithë rastet dhe për të gjitha kohët, pëkundrazi, ai ka pasur për qëllim vetëm në disa raste dhe rrethana të caktuara, siç u sqarua mirë më lart. Në këtë mënyrë harmonizohet hadithi që ndalon shkrimin e hadithit me hadithet e tjera që e lejojnë atë.

Në disa transmetime sillet që edhe disa sahabë e kanë ndaluar shkrimin e hadithit ose i kanë fshirë hadithet e shkruara, por shumica e këtyre transmetimeve nuk janë të sakta. Edhe nëse këto transmetime do të merren si të sakta, është fort e qartë që këta sahab kanë pasur qëllim ndalimin e shkrimit vetëm në disa raste apo në disa rrethana të caktuara. Nuk ka qenë qëllim i tyre të ndalonin shkrimin e hadithit në të gjitha rastet dhe për të gjitha brezat. Këta sahabë kishin frikë se njerëzit do të merreshin vetëm me librat e tjerë dhe do të linin pas dore Kuranin, prandaj e kanë ndaluar shkrimin e haditheve. Sahabët kërkonin që njerëzit të mos mbështeteshin në shkrimin e hadithit, por t’i mësonin dhe t’i tregonin ato përmendësh, ashtu siç i kishin mësuar dhe ata vetë nga Pejgamberi (s.a.u.s.). Ebu Seid Hudriu r.a. ka thënë: “A dëshironi t’i bëni mus’hafe (si kopjet e Kuranit) shkrimet e haditheve. Profeti (s.a.u.s.) na fliste dhe ne i mbanin mend ato që thoshte ai. Mbajini mend hadithet edhe ju, ashtu siç i kemi mbajtur mend dhe neve (Xhamiu Bejanil Ilm). Më vonë u rrënjos mirë në mendjet e njerëzve dallimi i Kuranit nga shkrimet e tjera dhe fakti që Kurani është bazë, kurse Suneti është sqarues i tij. Kështu, arsyeja e një ndalimi të tillë nuk ekzistonte më. Madje shkrimi i haditheve për brezat e mëpasshëm u bë i domosdoshëm për ruajtjen e Sunetit të Profetit (s.a.u.s.). Këtë kuptim kanë këto transmetime, gjithnjë nëse do të merren si të sakta.

Nga ana tjetër, duhet të dimë se ka dëshmi që janë shkruar hadithe edhe në periudhën e gjeneratës së sahabëve. Disa sahabë kanë pasur dokumenta me hadithe të shkruara dhe ua kanë përcjellë të shkruara tabiinëve (gjeneratës që erdhi pas sahabëve). Ebu Umame r.a. (një sahab), e ka parë të lejueshme të shkruhet dituria (Xhamiu Bejanil Ilmi). Ebu Hurejrës r.a. i është paraqitur një dokument me hadithe të shkruara dhe e ka miratuar atë (Darimiu). Enes Ibn Malik r.a. ka thënë: “Mbajeni të shkruar diturinë” (Ibn Abdil Berr në Xhamiu Bejanil Ilmi). Ka dhe sahab të tjerë që e lejuan shkrimin e hadithit. Atëherë, këtë sahab e shihnin të nevojshme shkrimin e hadithit në mënyrë që të ruhej i saktë. Por kuptohet që nevoja e shkrimit të hadith lindi më vonë, nga fundi i periudhës së sahabëve. Shumica e dijetarëve të tabiinëve kanë shkruar hadithe. Shumë dëshmi për këtë i ka sjellë me senede Ibn Abdil Berr në “Xhamiu Bejanil Ilm” dhe Darimiu. Do të përmendet pak më pas numri i sahabëve dhe tabiinëve që kanë pasur hadithe të shkruara.

Megjithatë, nëse Profeti (s.a.u.s.) ua ndaloi shkrimin në disa rrethana (jo absolutisht), nuk ka pikë dyshimi që gojarisht dhe me memorizim tregoheshin në kohën e Profetit (s.a.u.s.) thëniet e tij. Sahabët ia percillnin njëri-tjetrit gojarisht hadithet që kishin mbajtur mend nga Profeti (s.a.u.s.). Atëherë, si ka mundësi që Profeti (s.a.u.s.) nuk i ndaloi të tregonin gjë tjetër nga ai veç Kuranit?

Nëse do ta marrin si të saktë që sahabët e kanë ndaluar shkrimin e haditheve, kjo në vetvete dëshmon se ata tregonin hadithe nga kujtesa dhe i sillnin ato si argumente.

Pyetja e shtatë:

Kuranisti (mohuesi i Sunetit) përpiqet me interpretime të këqija të sqarojë se Profeti (s.a.u.s.) e ka ndaluar shkrimin e haditheve, por ky është argument kundër tyre. Ne ua kthejmë këtë (ndalimin e shkrimit të hadithit) në një pyetje që rrëzon rrugën dhe fenë e tyre: Nëse e marrim të vërtetë që Profeti (s.a.u.s.) e ndaloi shkrimin e hadithit, a nuk do të thotë kjo se Profeti thoshte hadithe dhe çështje feje që nuk përmenden në Kuran? Është i detyruar ta pranojë këtë fakt ose do të bëjë kokfortësi dhe do të tregojë shejtanllëk. Mbasi ta pohojë që Profeti (s.a.u.s.) tregonte hadithe, ne i bëjmë pyetjen tjetër: Si ka mundësi që Profeti (s.a.u.s.) nuk i ndaloi të tregonin dhe të përcillnin gojarisht hadithet e tij dhe t’i zbatonin ato? Dihet që sahabët i mbanin mend ato që këshillonte e tregonte Profeti (s.a.u.s.) dhe ia përcillnin familjes, njerëzve të papranishëm etj., por si ka mundësi që Profeti (s.a.u.s.) nuk i ndaloi nga kjo gjë? Nëse kuranisti thotë se sahabët nuk tregonin nga Profeti asgjë tjetër veç Kuranit, ai gënjen dhe bën kokfortin. E nëse e pohon që ata tregonin edhe hadithe të Profetit (s.a.u.s.), atëherë ne i bëjme pyetjen e mësipërme që rrëzon pretendimin e tyre.

Pyetja e tetë:

Kuranistët pretendojnë se shkrimi i hadithit ka qenë i ndaluar në çdo kohë e çdo brez, atëhere për rrëzimin e këtij pretendimi ne themi: Dihet që sahabët kanë përcjellë nga Profeti (s.a.u.s.) edhe gjëra që nuk përmenden në Kuran dhe se ata e kishin detyrë t’i pranonin dhe ndiqnin ato (si: forma e namazit, dhikri dhe lutjet e namazit etj..). Brezi i parë, sahabët, i mbanin mend ato dhe nuk kishin nevojë për shkrim. Ata i tregonin nga memorja dhe nga çfarë kishin parë. Nëse këto që përcollën gojarisht sahabët dhe tabiinët nuk do të ruheshin në libra të shkruar, si do të mund të ruhej Suneti i Profetit (s.a.u.s.), brez pas brezi, deri në kohën tonë? Nëse nuk do të respektoheshin rregullat e shkencës së hadithit dhe nuk do të pranoheshin veprat e dijetarëve të hadithit që janë sjellë me sened, si do te ruhej Suneti i Profetit?

Në rast se njeriu tregohet i çiltër dhe e pranon se Profeti (s.a.u.s.) thoshte hadithe, se sahabët i treguan dhe i percollën ato, se njerëzit e kishin detyrë t’i besonin dhe zbatonin ato, atëherë ne i bëjmë pyetjen: Si do të ruheshin këto hadithe nëse nuk do të shkruheshin dhe nëse nuk do të merreshin për bazë rregullat dhe veprat e dijetarëve të hadithit? Kështu, çdo njeri që e pranon të vërtetën patjetër do të pranojë veprën e transmetuesve dhe dijetarëve të hadithit.

Këto fakte, po ashtu, në mënyrë të padiskutueshme tregojnë se Profeti (s.a.u.s.) nuk mund të ketë pasur për qëllim ndalimin e shkrimit të hadithit në të gjitha rastet dhe për të gjitha brezat.

Për këtë përfundim të padiskutueshëm dëshmojnë edhe transmetimet e vërteta të përmendura më lartë që tregojnë se ka hadithe që u shkruan në kohën e Profetit (s.a.u.s.), madje me urdhrin e tij. Profeti (s.a.u.s.) ka urdhëruar shkrimin e disa dokumentave, letrave, dhe ca çështjeve. Në brezin e sahabëve, gjithashtu, ka dëshmi të sakta që ata kanë shkruar hadithe dhe kanë pasur dokumenta me hadithe të shkruara. Nga transmetime të ndryshme del se numri i sahabëve që kanë shkruar hadithe ose që kanë pasur dokumenta me hadithe të shkruara arrin në pesëdhjetë e dy. Ndërsa numri i tabiinëve që kanë pasur libra dhe letra me hadithe arrin njëqind e pesëdhjetë e dy. Por sahabët dhe tabiinët e kanë pasur memorjen të pastër dhe të mirë, kështu që shumicën e haditheve i transmetuan gojarisht nga kujtesa.

Pyetja e nëntë:

Nëse dikush pretendon se sahabët nuk u tregonin gojarisht njerëzve hadithet që kishin memorizuar nga Profeti (s.a.u.s.), ky njeri gënjen dhe bën kokfortin. Mijëra transmetime vërtetojnë se ata tregonin hadithe gojarisht nga kujtesa. Nëse e pranon se sahabët u tregonin brezit të tabiinëve hadithe, lind pyetja: Përse i tregonin ato kur hadithet, sipas jush, nuk janë argument për çështjet e fesë?

Pyetja e dhjetë:

Allahu i Lartësuar zbriti Librin dhe dërgoi edhe Profetin (s.a.u.s.) nga radhët e njerëzve. Nëse nuk do të ishte detyrë të merrnim për bazë Sunetin, pra, sqarimin që Profeti (s.a.u.s.) i bëri Kuranit, atëherë përse e dergoi Allahu të Dërguarin? Do të mjaftonte ta sillte Kuranin me një melek pa u dashur të kalonte Profeti (s.a.u.s.) gjithë atë kohë në shpjegimin e Kuranit, pa qenë e nevojshme të ndodhin shkaqe gjatë jetës së Profetit për zbritjen e Kuranit pjesë-pjesë. Sipas kuranistëve, sjellja e shkaqeve të zbritjes së ajeteve të Kuranit me senede (vargje transmetimi) është punë e kotë; s’ka nevojë për to për të kuptuar Kuranin! Nëse ata e pranojnë se u bë mirë që shkaqet e zbritjes u sollën me sened për të kuptuar Kuranin, atëherë bie feja e tyre!

Nëse hadithi nuk do të ishte argument, nëse nuk do të duhej Suneti i Profetit (s.a.u.s.) si sqarues për Kuranin e madhërishëm, atëherë përse Allahu i Lartësuar nuk e ka sqaruar në Kuran sesi falet namazi dhe çfarë thuhet në te, sesi kryhet haxhi, se gruaje me cikël menstrual nuk falet etj., por i ka lënë keto gjëra t’i sqarojë Profeti në Sunetin e tij? Nëse nuk i pranojmë hadithet, si do të shtjellohen keto gjëra që nuk sqarohen në Kuran, si do të kryhen këto rite dhe çfarë do të thuhet në to?

Një havarixh shkon tek Imran Ibn Husejn (r.a.) dhe përpiqet t’i fusë dyshim në lidhje me bazimin në Sunet. Imrani i thotë: Më trego ku përmendet në Kuran mënyra sesi falet Namazi, rregullat, kushtet dhe kohët e namazit? Më trego ku përmendet në Kuran mënyra e zekatit, llojet dhe sasitë e tij? Më trego ku përmenden në Kuran ritet dhe rregullat e haxhit dhe të umres, (si për dhembull, fakti që tavafi rreth Kabes është shtatë herë). Pas këtij sqarimi, ky havarixh, duke puhuar që bëri kthesë, i tha imranit: “Më shërove (nga devijimi), të shëroftë Allahu!” (Shih: Dhulumatu Ebi Rrijeh, faq. 6).

Nga kjo del qartë se kush nuk i pranon hadithet si argument për çështjet e fesë është kundër Zotit të Lartësuar dhe shpifës ndaj Tij. Allahu thotë: “Ne ta zbritëm Dhikrin (Kuranin) që ti (Profet) tu sqarosh njerëzve atë që u zbriti (Kuranin)…(Nahl, 44). Gjithashtu, Allahu i Lartësuar ka bërë të ditur në Kuran se Suneti është pjesë e shpalljes së zbritur: “Ai (Profeti) nuk flet sipas dëshirës së vet, por ajo (që thotë, pra, Kurani dhe Suneti) është vetëm shpallje hyjnore, që i vjen atij.” (Nexhm, 3-4). Po ashtu Allahu thotë: “Allahu të zbriti ty Kuranin dhe Urtësinë (Sunetin si sqarues të Kuranit)” (En-Nisa, 113). Dijetarët kanë shpjeguar se Urtësia është Suneti. Kështu, Allahu i zbriti të Dërguarit (s.a.u.s.), jo vetëm Kuranin, por edhe Sunetin. Kurani i zbriti Profetit (s.a.u.s.) me fjalët dhe domethënien e tij, ndërsa hadithet i kanë zbritur si njohuri dhe si domethënie, kurse formulimin e tyre e bëri vetë Profeti (s.a.u.s.).

Pyetja e njëmbëdhjetë:

Allahu urdhëron në Kuran në shumë vende qe t’i bindemi Atij dhe t’i bindemi të Dërguarit të Tij. Nëse nuk do të ishte argument Suneti i Profetit (s.a.u.s.), atëherë përse urdhëron Allahu i Lartësuar në Kuran që t’i bindemi Profetit (s.a.u.s.)? Bindja ndaj Allahut të Lartësuar do të thotë: të respektojmë Kuranin, kurse bindja ndaj Profetit (s.a.u.s.) do të thotë: të respektojmë Sunetin, të zbatojmë urdhrat e tij dhe të largohemi nga ato që ai ka ndaluar. Por në fakt, kush i bindet Sunetit të Profetit (s.a.u.s.), i është bindur Allahut të Lartësuar, sepse Profeti (s.a.u.s.) nuk ka thënë gjë nga vetja.

Allahu i Lartësuar thotë: “Sigurisht që i Dërguari i Allahut për ju është një shembull i mirë …” (Ahzab, 21). Shembulli i Profetit (s.a.u.s.) pa diskutim është Suneti i tij, ku sillen thëniet, veprat, morali dhe gjendjet e Profetit (s.a.u.s.). Nëse Suneti nuk është argument, atëherë përse na udhëzon Allahu në Kuran të ndjekim shembullin e Profetit (s.a.u.s.) në gjithçka?

Allahu i Lartësuar thotë: “Çfarëdo që t’ju japë i Dërguari, merreni, dhe çfarëdo që jua ndalon, hiqni dorë prej saj, dhe kini frikë Allahun, pasi Allahu është i ashpër në ndëshkim.” (Hashër, 7). Kështu, Allahu na urdhëron në Kuran që t’i marrim ato që ka dhënë i Dërguari (s.a.u.s.) dhe të largohemi nga ato që i ka ndaluar ai, nëse nuk do të ishte argumet hadithi përse urdhëron Allahu i Lartësuar për këtë gjë?

Allahu i Lartësuar thotë: “O besimtarë! Bindjuni Allahut, bindjuni të Dërguarit dhe atyre që drejtojnë punët tuaja. Nëse keni mosmarrëveshje për diçka, drejtohuni për gjykim Allahut dhe të Dërguarit të tij, po qe se i besoni Allahut dhe Ditës së Fundit. Kjo është më e dobishmja dhe përfundimi më i mirë. A nuk i ke parë ata që pretendojnë se e besojnë atë që të është shpallur ty dhe profetëve të tjerë para teje? Ata kërkojnë të gjykohen te taguti, ndërkohë që janë urdhëruar ta mohojnë atë. Shejtani dëshiron që t’i nxjerrë ata krejtësisht nga Udha e Drejtë. Po kur u thuhet atyre: “Ejani tek ajo që ka shpallur Allahu dhe tek i Dërguari”, i sheh munafikët se si largohen prej teje me mendjemadhësi. Si do të jetë gjendja e tyre kur t’i godasë fatkeqësia, për shkak të asaj që vetë kanë punuar e të vijnë te ti, duke u betuar në Allahun e duke thënë: “Ne kemi dashur vetëm të bëjmë mirësi dhe pajtim”?! Këta janë ata që Allahu e di se ç’ka në zemrat e tyre. Largohu prej tyre, këshilloji dhe thuaju fjalë që i prekin në zemër. Ne nuk kemi dërguar ndonjë të dërguar vetëm se me qëllimin që njerëzit, me lejen (urdhrin dhe caktimin) e Allahut, t’i binden atij. Në qoftë se ata (hipokritët), kur i kishin bërë padrejtësi vetes me gjynahe, do të kishin ardhur tek ti (o i Dërguar, gjatë jetës tënde) dhe t’i kërkonin vetë falje Allahut, por edhe i Dërguari të kërkonte falje Allahut për ta, do ta vërenin se Allahu është vërtet Pranues i pendimit dhe Mëshirues. Por jo, për Zotin tënd, ata nuk do të jenë besimtarë të vërtetë, derisa të të marrin ty për gjyqtarë për kundërshtitë mes tyre; e pastaj të mos ndiejnë kurrëfarë dyshimi e pakënaqësie ndaj gjykimit tënd dhe ta pranojnë atë plotësisht të nënshtruar” (Nisa, 59-65). Në këto ajete Allahu i Lartësuar i ka quajtur munafikë dhe ua ka mohuar besimin atyre që nuk marrin si gjykues Kuranin dhe të Dërguarin e Allahut. Nëse hadithi nuk do të ishte argument dhe nëse nuk do ta kishim detyrë të pranojmë gjykimet e Profetit (s.a.u.s.) që përmenden në hadithe e jo në Kuran, atëherë përse i quan Allahu i Lartësuar munafikë ata që nuk e marrin Profetin (s.a.u.s.) si gjykues? Përse ua mohon imanin (besimin) atyre, përse fton Allahu i Lartësuar për t’iu referuar për gjykim Allahut (Librit të Tij) dhe të Dërguarit (s.a.u.s.)? Kështu, kush nuk pranon Sunetin, ai është kundër Kuranit të madhërishëm, shpif ndaj Kuranit, përpiqet të hedhë poshtë Kuranin. Sipas ajeteve të Kuranit, ai është jobesimtar dhe munafik.

Pyetja e dymbëdhjetë:

Profeti (s.a.u.s.) në këshilla dhe hytbe përmendte edhe gjëra që nuk përmenden në Kuran. Ai ka sjellë edhe lajme që nuk përmenden në Kuran. Ai ka dhënë edhe gjykime dhe urdhra që nuk përmenden në Kuran. Ai ka këshilluar lutje dhe forma dhikri që nuk përmenden në Kuran. Ai na ka mësuar format e salavatit për të (në zbatim të ajetit 56 të sures Ahzab), e këto forma nuk përmenden në këtë sure. Nëse Suneti i tij nuk do të ishte burim argumentimi për çështjet e fesë, nëse nuk do ta kishim detyrë ta pasonim Profetin në këto gjëra, atëherë përse duhej të merrej Profeti (s.a.u.s.) me përcjelljen dhe sqarimin e këtyre gjërave?

Allahu i Lartësuar thotë: “Vërtetë, ti (Muhamed) je me moral të madhërishëm” (El Klalem, 4). Morali i bukur i Profetit (s.a.u.s.) në mënyrë më të hollësishme njihet me anë të haditheve. Nëse nuk do të pranohen hadithet, nuk do të mund të njihet në mënyrë të hollësishme morali i Profetit (s.a.u.s.) dhe nuk të bëhej e mundur që ai të merrej për shembull në moralin e tij të lartë. Morali i bukur që gëzonte Profeti (s.a.u.s.) është pjesë e profetësisë. Kështu, nëse nuk do të pranoheshin hadithet, atëherë si do të njihej në mënyrë të hollesishme kjo pjesë e profetësisë.

Jetëshkrimi i Profetit është sjellë me senede (vargjet e transmetimit) në librat e hadithit dhe në në librat e sira-s, si për shembull në librin e Ibn Hishamit që sjell sira-n e Ibn Is’hakut. Nëse nuk do të pranoheshin hadithet, nuk do të pranohej jetëshkrimi i Profetit (s.a.u.s.) që është sjellë po me senedet më të cilat janë sjellë hadithet dhe nuk do të mund të njihej jeta e Profetit (s.a.u.s.). Sipas kësaj ideje të keqe, të gjitha librat e sira-s do të ishin pa vlerë për të njohur jetëshkrimin e njeriut më të mirë!

Kështu, kush nuk pranon hadithet si burim argumentimi për çështjet e fesë është kundër të Dërguarit të Allahut, shpif ndaj tij, përpiqet ta rrëzojë atë, nuk e pranon realisht dëshminë që Muhamedi (s.a.u.s.) është i Dërguari i Allahut.

Si mund të ketë besim se Muhamedi është i Dërguari i Allahut ai që nuk pranon të ndjekë Sunetin e tij, kur Allahu thotë: “Thuaj: Nëse e doni Allahun, atëherë më ndiqni mua, që t’u dojë Allahu dhe t’ua falë gjynahet” (Ali Imran, 31)?

Pyetja e trembëdhjetë:

Allahu i Lartësuar thotë: “Vërtet, ti (i Dërguar) udhëzon në Rrugën e Drejtë” (Shura, 52). Ky ajet tregon se Profeti (s.a.u.s.) udhëzonte në Rrugën e Drejtë, kështu që interpretimi që Profeti (s.a.u.s.) i ka bërë Kuranit është i saktë. Po ashtu, Allahu i Lartësuar i lavdëron shokët e Profetit (s.a.u.s.) dhe ata që ndjekin rrugën e tyre, duke thënë: “Me të parët që pranuan Islamin, nga Muhaxhirët (besimtarët që u shpërngulën nga Meka në Medine) dhe ensarët (besimtarët e Medinës që i strehuan dhe i ndihmuan ata), si dhe me ata që i ndoqën me përsosuri (në çështjet e fesë), me këta Allahu është i kënaqur dhe ata janë të kënaqur me Të. Allahu për ta ka përgatitur kopshte nëpër të cilat rrjedhin lumenj dhe ku do të jetojnë përgjithmonë. Kjo është fitorja madhështore!” (Teube, 100). Ky ajet tregon se metoda e shokëve të Profetit (s.a.u.s.) në interpretimin e Kuranit është e saktë, e marrë nga i Derguari i Allahut, sepse Allahu i ka lavdëruar ata dhe ka lajmëruar se ata kanë arritur kënaqësinë dhe Xhenetin e Tij. Allahu lavdëron veçse ata që janë në rrugë të drejtë; ata që e kuptojnë në mënyrë të saktë Kuranin.

Nga ana tjetër, kanë dalë interpretime të shumta për Kuranin që janë në kundërshtim me njëra-tjetrën. Këto interpretime të kundërta nuk janë të gjitha të vërteta; vetëm një rrugë është e drejtë. Allahut i Lartësuar thotë: “E çfarë ka pas të vërtetës, përveç rrugës së gabuar?” (Junus, 31).

Sektet e devijuara që kanë dalë nga feja Islame dhe janë bërë fe të tjera, si: kadjanitë, bektashitë, alevitë, karramitët, panteistët, kuranistët etj., secili prej tyre ka një interpretim të kundërt me sektin tjetër dhe pretendon se bazohet në Kuran. Po kështu edhe ne muslimanët kemi interpretimin tonë të Kuranit që bazohet edhe tek hadithet dhe metoda e sahabëve. Përderisa këto metoda interpretimi janë të kundërta, atëherë vetëm njëra është e saktë, sepse përndryshe i bie që vetë Kurani i madhërishëm të mos jetë i saktë! Po përmend si shembull disa interpretime që janë në kundërshtim me njëra-tjetrën:

– Allahu i Lartësuar urdhëron në Kuran të falim namaz, por nuk e cakton sesa është numri i namazeve në ditë. Kësisoj, gjatë shpjegimit të ajetit 114 të sures Hud, një sekt thotë se janë vetëm tre namaze në ditë dhe nuk ka më tepër. Ndërsa sipas fesë së muslimanëve janë pesë namaze në ditë, siç bëhet e ditur nga shumë hadithe që për këtë çështje arrijnë gradën mutevatir, pra, ka aq shumë hadithe saqë nuk mund të ketë aspak dyshim që Allahu i ka caktuar pesë namaze farz në ditë dhe që i Dërguari (s.a.u.s.) falte pesë namaze farz. Edhe ky ajet (Hud, 114), sipas komentuesve të Kuranit, tregon për të pesta namazet farz. Po ky koment del kështu, sepse merret ajeti së bashku me hadithet.

Ibn Hazmi thotë: “Nëse një njeri thotë se marrim për bazë veç atë që gjejmë në Kuran, ai është kafir, me ixhmain (pajtimin) e të gjithë muslimanëve. Si rrjedhim i kësaj ideje, ky njeri do të kishte detyre të falte vetëm një rekatë namaz nga koha e drekës derisa të bjerë errësira e natës dhe një rekatë tjetër në agim. Kjo për vetë faktin se minimum që mund të quhet namaz është një rekatë, kurse maksimumi i numrit të namazeve dhe numrit të rekatëve nuk ka caktim, (pra, ky është një rrjedhim i pashmangshëm për këdo që nuk pranon argumentimin me Sunetin e Profetit (s.a.u.s.)). Kush pohon diçka të tillë është kafir dhe idhujtar. Jeta dhe pasuria e tij janë të pambrojtura, (në kushtet e një shteti të mirëfilltë islam). Kjo është vetëm ideja e disa rrafidive (shiitëve) tepër ekstremistë, për të cilët ymeti ka qëndrim unanim që janë kafirë”. (El Ihkam fi Usulil Ahkam 2/80). Ibn Hazmi flet për ajetin nr. 78 të sures Isra. Nëse njeriu nuk pranon të shpjegojë Kuranin sipas Sunetit të Profetit (s.a.u.s.), rrjedhimisht do të dalë me një interpretim si ai që përmend Ibn Hazmi.

– Sektet, gjithashtu, kanë dhe qëndrime të ndryshme mbi numrin e rekateve, formën e namazit, lutjet që thuhen, etj., pasi këto gjëra nuk sqarohen në Kuran. Disa njerëz të kohës së fundit kanë thënë: “Ne do ta marrim namazin vetëm nga Kurani. Kështu, do të bëjmë vetëm një sexhde. Rukunë do ta bëjmë pas sexhdes. Nuk do të këndojmë tehijatin dhe as nuk do të ulemi për ta kënduar atë. Nuk do të kemi një numër të caktuar rekatesh dhe as kohë të caktuara për faljen e namazit”. (Shih: Dhulumatu Ebi Rrijeh, faq. 7).

– Gruaja gjatë ciklit menstrual duhet të falet, sipas një sekti, sepse kjo gjë nuk përmendet në Kuran, kurse sipas muslimanëve asaj nuk i lejohet të falet në këtë gjendje, sepse kështu tregojnë hadithet.

Nëse nuk pranojmë hadithet e Profetit (s.a.u.s.), për të cilin dëshmon Kurani se ai ishte në rrugë të drejtë, dhe metodën e sahabëve të cilët i lavdëron Allahu i Lartësuar në Kuran, atëherë si do ta gjejmë rrugën e drejtë në interpretimin e Kuranit mes gjithë këtyre interpretimeve të kundërta?

Kështu, nëse nuk e pranojmë hadithin dhe metodën e sahabëve, kurrë nuk e gjejmë dot interpretimin e saktë të Kuranit dhe kurrë nuk mund të jemi në rrugë të drejtë. Prandaj, Allahu i Lartësuar thotë: “Atë që i kundërvihet të Dërguarit, pasi i është bërë e qartë e vërteta, dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ka zgjedhur (në dynja) dhe e fusim në Xhehenem. Sa përfundim i keq është ai!” (Nisa: 115). Në këtë ajet, Allahu i paralajmëron për dënim në Zjarrin e Xhehenemit ata që kundërshtojnë të Dërguarin dhe ndjekin një rrugë tjetër jo atë të besimtarëve (sahabëve dhe pasuesve të tyre, brez pas brezi). Dhe në fakt, duke mos pranuar hadithin kuranistët janë në kundërshtim me rrugën e besimtarëve të ndjekur brez pas brezi, pasi ata e dinë mirë se sekti i tyre u themelua në shekullin e shkuar dhe ata kurrë nuk mund të faktojnë se cilët janë njerëzit që ndjekin brez pas brezi deri te Profeti (s.a.u.s.). Ndryshe nga ne muslimanët që e trashëgojmë diturinë e Kuranit dhe Sunetit brez pas brezi me senede, në rrugën e besimtarëve deri tek Profeti (s.a.u.s.). Vetëm këtë fakt, po të kapë njeriu, e kupton që kuranistët janë fe e kotë.

Shkurt, të mos pranosh Sunetin për interpretimin e Kuranit, i bie të mos pranosh rrugën e drejtë, të jesh armik i fesë islame dhe të përpiqesh për rrëzimin e kësaj feje. Këtë gjë armiqtë nuk do ta arrijnë dot, sepse drita e Allahut të Lartësuar nuk do të shuhet.

Pyetja e katërmbëdhjetë:

Mohuesit e haditheve pretendojnë se ka hadithe të vërteta që bien në kundërshtim me Kuranin, edhe pse ato i kanë pranuar dijetarët e hadithit pa kundërshtim! Një sekt, për shembull, pretendon se hadithet e sakta që e ndalojnë gruan të falet gjatë ciklit të menstruacioneve bie në kundërshtim me ajetet e shumta që urdhërojnë njerëzit të falin namazin, kështu që këto hadithe duhen refuzuar, sepse janë në kundërshtim me Kuranin! Pyetja që rrëzon këtë pretendim: Si ka mundësi që dijetarët e umetit, që nga koha e sahabëve, brez pas brezi, deri më sot, nuk e kapën që këto hadithe bien ndesh me Kuranin dhe arritët ta kapnit juve që keni dalë para pak dekadash!? A nuk është me e arsyeshme të mendojë njeriu se, përderisa dijetarët, më të mençurit e ymetit, nuk e kanë vënë në dukje këtë lloj kundërshtie, kjo do të thotë se ai nuk ekziston? A nuk është më e udhës për një njeri të drejtë të përpiqet të gjejë sesi e kanë shpjeguar dijetarët e të gjitha kohëve këtë fakt në përputhje me Kuranin? Në shkencën e “Usulul fikhut-parimet e jurisprudencës” gjejmë mënyrat e harmonizimit mes një ajeti dhe një ajeti tjetër, mes një ajeti dhe një hadithi dhe mes një hadithi dhe një hadithi tjetër. Fjala vjen, në shembullin e përmendur, urdhri në Kuran për faljen e namazit është i përgjithshëm, kurse ndalimi i gruas gjatë ciklit menstrual të falë namaz është një rast që bën përjashtim nga ky përgjithësim. Kështu, harmonizohet këto fakte, pa mëdyshje, për çdo njeri me mend dhe me çiltërsi. Ka dhe mënyra të tjera për harmonizimin e teksteve të Kuranit dhe Sunetit.

Nëse do të qëndronte kjo logjikë për mohimin e hadithit, atëherë të njëjtën logjikë e shfrytëzon edhe një mohues i Kuranit, duke pretenduar se ka kundërshti mes ajeteve të Kuranit, kështu që Kurani i Madhërishëm nuk është i vërtetë! Dikush prej tyre, për shembull, mund të thotë: Në suren Bekare, në ajeti 228, Allahu e cakton periudhën e pritjes së gruas së ndarë tre cikle menstrual, kurse në suren Talak, për gruan e ndarë në shtatzëni, Allahu i Lartësuar e cakton periudhën e pritjes deri në lirimin e saj nga shtatzënia. Kështu, mohuesi i Kuranit përpiqet ta rrëzojë atë duke pretenduar se ka kundërshti mes ajeteve. Për t’i dhënë përgjigje për këtë shembull dhe shumë të tjerë, do të na duhet të përmendin një nga mënyrat e harmozimit të sqaruara në shkencën e “Usulul fikhut”, mënyra këto të sakta të ndjekura nga Profeti (s.a.u.s.), sahabët dhe dijetarët e Ymetit brez pas brezi.

Një shembull tjetër: Armiqtë e Islamit pretendojnë se ka kundërshti mes ajetit 14 të sures Lukman ku përmendet se periudha e gjidhënies zgjat dy vite dhe mes ajetit 15 të sures Ahkaf ku përmendet se periudha e shtatzënisë dhe gjidhënies zgjat 30 muaj! Ndërsa, për ne muslimanët çështja është shumë e qartë dhe nuk ka aspak kundërshti mes këtyre dy ajeteve. Dijetarët e tefsirit (komentit të Kuranit) shpjegojnë se në ajetin e parë përcaktohet vetëm periudha e gjidhënies që zgjat dy vite, kurse në ajetin e dytë përcaktohet periudha dyvjeçare e shtatzënisë bashkë me periudhën gjashtëmujore të shtatzënisë dhe kështu bëhen gjithsej tridhjetë muaj. Nga kjo del se minimumi i periudhës së shtatzënisë mund të jetë gjashtë muaj.

Nëse kuranisti nuk pranon të harmonizoj hadithet e vërteta me ajetet e Kuranit sipas mënyrave të ndjekura nga muslimanët, atëherë nuk mund të harmonizoj as ajetet e Kuranit me njëra-tjetrën. Përgjigjen që do të japë kuranisti për harmonizimin e ajeteve të Kuranit me njëra-tjetrën, do të japim edhe ne për harmonizimin e haditheve të sakta me ajetet e Kuranit. Kush nuk e pranon këtë logjikë, është një kontradiktor kokfortë dhe një njeri që pajtohet me armiqtë e Islamit për rrëzimin e Kuranit dhe Sunetit, pasi e njëjta gjë mund të shfrytëzohet nga kafirat edhe për mohimin e Kuranit, sikurse u sqaruar më lart.

Pyetja e pesëmbëdhjetë:

Mohuesit e haditheve pretendojnë se ka hadithe të vërteta që janë në kundërshtim me logjikën! Edhe pse dijetarët e hadithit i kanë pranuar këto hadithe me konsensus, ata thonë se ato janë në kundërshtim me logjikën! Kjo, sipas tyre, është argument që hadithet nuk kanë saktësi dhe nuk duhet të pranohen si argument për çështjet e fesë! Ndonjë sekt mund të përmendë hadithet që flasin për çështje të gajbit (botës së fshehtë), siç janë ato që lidhen me jetën e varrit, me shenjat e mëdha të Kiametit, me ahiretin, me Xhenetin dhe Xhehenemin, ose hadithet që flasin për mrekullitë e profetëve etj. Sipas tyre, këto hadithe bien në kundërshtim me logjikën, prandaj nuk duhet të pranohen! Pyetja që ne bëjmë për rrëzimin e këtij pretendimi: Si ka mundësi që për dijetarët e ymetit, që nga koha e Profetit (s.a.u.s.) e më pas, këto hadithe të vërteta nuk janë në kundërshtim me logjikën, kurse për ju që keni dalë para disa dekadash janë në kundërshtim me logjikën!?

Dihet që ka logjikë të shtrembëruar dhe ka edhe logjikë të saktë. Atëherë, me kë logjikë bien ndesh këto hadithe të vërteta e të pranuara me pajtim nga dijetarët, a me logjikën e shtrembëruar apo me logjikën e saktë? I mençuri gjykon se është logjika juaj e prishur ajo që përfytyron kundërshti mes një hadithi të saktë e të pranuar nga dijetarët me konsensus dhe mes logjikës së shëndoshë, pasi është e pamundur që dijetarët e ymetit të pranonin me konsensus si të saktë një hadith që është në kundërshtim me logjikën e shëndoshë.

Të njëjtin pretendim kafirët e shprehin edhe për mohimin e Kuranit. Ka kafirë që thonë se në Kuran përmenden gjëra që bie në kudërshtim me logjikën! Sipas logjikës së tyre të shtrembëruar nuk mund të pranohet udhëtimi i Israsë dhe Mirazhit që bëri Profeti Muhamed (s.a.u.s.), biseda e Profetit Sulejman (a.s.) me kafshët, diga që ndërtoi Dhulkarnejni për bllokimin e Je’xhuxhëve dhe Me’Xhuxhëve, vetë ekzistenca e Je’xhuxhëve dhe Me’Xhuxhëve dhe shfaqja e tyre në kohën e fundit si një nga shenjat e Kiametit, ekzistenca e shpirtit të njeriut, dënimi i varrit, Kiameti, ringjallja fizike pas vdekjes, Xheneti dhe Xhehenemi, ekzistenca e shtatë qiejve dhe shtatë tokave, bota e melaikeve, bota e xhindëve etj. Kështu, ne i pyesim kuranistët: A e pranoni që këto gjëra jënë në kundërshtim me logjikën? Çfarë përgjigje keni ju për këtë pretendim?

Po atë përgjigje që do të japë mohuesi i haditheve për pretendimin se ka në Kuran gjëra që janë në kundërshtim me logjikën, do t’i japim edhe ne për pretendimin e tij se ka hadithe të pranuara me konsensus nga dijetarët që bien në kundërshtim me logjikën.

Çështjet e gajbit apo të jashtëzakonshme që përmenden nëpër hadithe nuk janë më të çuditshme se këto që përmenden në Kuran. Kushdo që e pranon Kuranin si Libër të Zotit do të thotë se nuk ka mundësi të bjerë në kundështim ajo që përmendet në të me logjikën e shëndoshë, por kafirët e kanë logjikën të shtrembëruar. Po kështu themi edhe ne për mohuesit e haditheve, pasi edhe ata nisen nga logjika e prishur, e si pasojë imagjinojnë se ka hadithe të sakta e të pranuara nga dijetarët me konsesus që bien ndesh me logjikën. Nuk ka mundësi që dijetarët e hadithit të kenë pranuar me konsensus një hadith që është në kundërshtim me logjikën e shëndoshë. Kështu, mohuesit e haditheve kanë të njëjtën logjikë të prishur me mohuesit e Kuranit dhe puqen me ta për rrëzimin e Kuranit dhe Sunetit.

Dihet që Allahu i ka dhënë njeriut aftësi të kufizuara. Njerëzit dëgjojnë, por jo të gjithë zërat; shohin, por jo gjithçka; kanë fuqi të veprojnë, por jo gjithçka. Po me aftësitë mendore a mund të kapë apo të shpjegojë njeriu gjithçka? Mashtruesit e shkencës, sociologjisë dhe filozofisë përhapin idenë e rremë se njeriu ka aftësi të përfshijë në njohuritë e tij gjithçka. Sipas tyre, diçka që njeriu nuk arrin të njohë realitetin e saj dhe të shpjegojë hollësitë e saj, ajo nuk ekziston ose nuk është e vërtetë. Shkencëtarët e regjimeve komuniste arritën kulmin në shenjtërimin e mendjes kur thanë se njeriu do të arrijë të bëhet sunduesi i gjithësisë! Nisur nga kjo ata mohojnë botën e fshehtë, mrekullitë e profetëve, shpirtin, Ditën e Gjykimit, çudirat që bën Allahu i Lartësuar në krijim.

Atëherë, njeriu nuk mund të njohë gjithçka. Ai nuk mund të kapë e të shpjegojë çdo realitet. Ka gjëra që ekzistojnë, por ne nuk i njohim ato. Ka gjëra që ekzistojnë, por ne nuk e kapim dot realitetin e tyre, sepse aftësitë tonë janë të kufizuara. Dituria jonë është e pakët. Allahu i Lartësuar thotë: “Juve ju është dhënë veçse pak dijeni” [Isra: 84].

Një njeri që e pranon se aftësitë e tij mendore janë të kufizuara, kur has diçka të paqartë në tekstet e Kuranit dhe Sunetit, së pari, i dorëzohet Allahut duke e pranuar atë që ka shpallur Ai dhe duke qenë i bindur që ajo e ka një shpjegim të arsyeshëm dhe, së dyti, në varësi të nivelit të njohurive fetare që ka përpiqet të gjejë në librat e tefsirit ose të komentit të haditheve shpjegimin që i kanë dhënë dijetarët. Kështu vepron një njeri i çiltër, shpirti i të cilit i është përgjigjur Allahut të Lartësuar, kurse për njerëzit me mendje të prishur e djallëzore, themi: Allahu na ruajt prej sherrit të tyre!

Në Kuran dhe në Sunet janë përmendur çështje që njeriu i kupton qartë, por janë përmendur edhe çështje të tjera që e hutojnë mendjen e njeriut, çështje që njeriu nuk e kap dot realitetin e tyre. Në çështjet që vërtet ekzistojnë dhe që njeriu nuk e kap dot realitetin e tyre hyn edhe shpirti, jeta e varrit, Xheneti dhe Xhehenemi. Këto gjëra nuk janë në kundërshtim me logjikën e shëndoshë, por njeriu nuk ka aftësi të njohë realitetin e tyre. Ne e kemi detyrë t’i besojmë ato, kurse realitetin e tyre e di Allahu i Lartësuar i Cili di gjithçka. Dijetarët kanë thënë se të dërguarit kanë sjellë gjëra të qarta e të kuptueshme ose gjëra që e hutojnë e mendjen e që nuk e shpjegon dot realitetin e tyre, por ata kurrë nuk kanë sjellë diçka që është në kundërshtim me logjikën e saktë.

Pyetja e gjashtëmbëdhjetë:

Mohuesit e Sunetit pretendojnë se ka shumë hadithe të dobëta, ka hadithe në të cilat dijetarët janë në kundërshtim mbi saktësinë e tyre, ka hadithe që bien në kundërshtim me njëri-tjetrin, ka kundërshtim mes dijetarëve mbi interpretimin e haditheve, kështu që këto e bëjnë Sunetin burim të pabesueshëm dhe të pavlefshëm për argumentim. Për të hedhur poshtë këtë pretendim ne u bëjmë pyetjen: A ka kundërshtime mes njerëzve në interpretimin e ajeteve të Kuranit apo jo?

Nëse kuranisti thotë se nuk ka kundërshtime mbi interpretimin e ajeteve, mohon realitetin me kokfortësi, sepse një nga kundërshtimet është dhe tema në fjalë: Muslimanët thonë se ajetet e Kuranit tregojnë se Suneti është burim argumentimi, kurse kuranistët thonë se Kurani nuk tregon për diçka të tillë!

Nëse e pranon realitetin se ka kundërshtime mes njerëzve edhe mbi interpretimin e ajeteve të Kuranit të Madhërishëm, atëherë ne i bëjmë pyetjen tjetër: A tregojnë këto kundërshtime se Kurani është burim i pabesueshëm dhe i pavlefshëm? Po nëse një mohues i Kuranit do të pretendonte se Kurani është i pavlefshëm meqë ka kundërshtime mbi interpretimin e tij, a do ta pranonit këtë pretendim? Kështu, ekzistenca e kundërshtimeve, interpretimeve të këqija dhe mendimeve të gabuara nuk është argument për mospranimin e Kuranit dhe Sunetit.

Muslimani nuk i pranon interpretimet e këqija të Kuranit të Madhërishëm që bëjnë sektet që kanë dalë nga feja islame dhe janë bërë kafira, si: ismailitët, alevitët, kadjanitët, bektashijtë, kuranistët etj., sepse këto interpretime bien në kundërshtim të qarta me Kuranin e Madhërishëm. Çdo musliman e ka të qartë devijimin e këtyre sekteve nga Islami.

Ndërsa në lidhje me ajetet ku ka mospajtime mes muslimanëve mbi kuptimin e tyre, muslimani pyet dijetarët e ehli sunetit ose u referohet tefsireve të tyre për të njohur shpjegimin e saktë. Megjithëse mospajtimet e kësaj kategorie ndahen në disa lloje, por nuk është vendi këtu për t’i sqaruar.

Në lidhje me hadithet:

• Hadithet që i kanë pranuar dijetarët e hadithit pa kundërshtim mes tyre. Për saktësinë dhe vlefshmërinë e këtyre haditheve nuk ka diskutim. Këto hadithe s’mund të jenë në kundërshtim me Kuranin dhe as me njëra-tjetrën. Nëse muslimani has ndonjë paqartësi mbi kuptimin e dukshëm të ndonjë hadithi të tillë, pyet dijetarët ose shikon shpjegimin që i kanë bërë ata në librat e komentit të haditheve, dhe kështu qartësohet.
• Hadithet në të cilat ka mospajtim për saktësinë dhe pranimin e tyre. Muslimani pyet dijetarët e hadithit ose u referohet librave të tyre për të mësuar nëse një hadith i tillë është i saktë apo jo.
• Hadithet që janë të papranueshme, pa kundërshtim mes dijetarëve të hadithit. Të tilla janë hadithet e trilluara, hadithet shumë të dobta dhe të gjitha ato hadithe në të cilat s’ka mospajtim mes dijetarëve të hadithit që janë të pasakta. Çështja e këtyre haditheve është e qartë. Ato nuk janë të vlefshme për argument.

Dijetarët e hadithit kanë bërë një punë të madhe për shqyrtimin dhe klasifikimin e haditheve. Duke iu referuar këtyre dijetarëve, muslimani e ka të lehtë të njohë hadithet e pranueshme nga ato të papranueshmet. Hadithet që sjell Buhariu dhe Muslimi në dy sahihët e tyre janë të sakta. Për hadithet e sjella në librat e tjera të hadithit, muslimani duhet t’u referohet dijetarëve të hadithit për të njohur gradën e tyre.

Muhuesit e Sunetit e ngrejnë me të madhet ekzistencën e mijëra haditheve të trilluara e të dobëta për të ngatërruar ndonjë të paditur e për të hedhur dyshim mbi pranimin e të gjithë Sunetit. Sipas tyre, hadithet nuk duhet të pranohen meqë ka hadithe të trilluara e të dobëta! Ky dyshim që hedhin kuranistët është njësoj si të përpiqet dikush të hedh poshtë të gjithë mjeksinë, të gjitha ilaçet, të gjitha ushqimet, të gjitha sendet e arit dhe të argjentit, meqë në të gjitha këto ka edhe fallsitet, mashtrim dhe spekulim!! A e pranon kush këtë logjikë!?

Njeriu që s’ka dituri në një fushë të caktuar mund të dëmtohet atëherë kur nuk pyet apo nuk merr për bazë fjalën e ekspertëve të asaj fushe.

Nëse dikush thotë se në fushën e mjeksisë, ushqimit dhe metaleve ka specialistë që bëjnë dallimin mes mallit të saktë dhe mallit të falsifikuar, ne do të themi se edhe në fushën e hadithit ka dijetarë që me metoda të sakta kanë bërë dallimin e haditheve të sakta nga ato që nuk janë të sakta. Kështu, detyra e muslimanëve është që t’u referohen këtyre dijetarëve që janë ekspertë të kësaj fushe, ashtu sikurse për çdo fushë duhet tu referohemi ekspertëve të saj. Dijetarët e hadithit kanë ndjekur një metodë madhështore dhe shumë të saktë për ruajtjen e Sunetit dhe shqyrtimin e haditheve, metodë që nuk e ka asnjë bashkësi tjetër. Dijetarët e Islamit, me metodën e saktë të argumentimit që bazohet në Kuran dhe Sunet, hedhin poshtë edhe fallsitetin, trillimin dhe dyshimet e grupeve kundështare të Islamit si: kadjanitë, ismailitë, mohuesit e Sunetit etj.

Përderisa Allahu i Lartësuar ua ka mundësuar njerëzve që të kenë ekspertë për të dalluar të saktën nga e pasakta në çështjet e kësaj bote, pa dyshim që Ai ka treguar kujdes më të madh për ruajten e fesë së Tij, duke mundëuar për ymetin dijetarë që ndajnë të saktën nga e pasakta.

Allahu i Lartësuar thotë: Vërtet, Ne e kemi zbritur Kuranin dhe pa dyshim që Ne do ta ruajmë atë” (El Hixhër, 9). Ky ajet tregon se Allahu i Lartësuar do ta ruaj Kuranin nga shtimi, pakësimi, ndryshimi, deformimi dhe keqinterpretimi. Ruajtja e Kuranit, pa dyshim, përfshin edhe ruajtjen e kuptimit të tij të saktë e të qartë. Dihet që Kurani nuk mund të kuptohet saktë dhe qartë vetëm se me Sunetit e Profetit (s.a.u.s.), siç dëshmojnë dhe mjaft ajete të Kuranit që u përmendën më lart. Kështu, ruajtja e Kuranit përfshin edhe ruajtjen e Sunetit të Profetit (s.a.u.s.). Madje ruajtja e Kuranit përfshin edhe ruajtjen e gjuhës origjinale arabe në të cilën zbriti Kurani, pasi nuk do të mund të kuptohej Kurani nëse do të humbte gjuha arabe e qartë. Prandaj, ymeti i ka ruajtur të gjitha fjalët e gjuhës arabe.

Disa çështje për tu sqaruar:

Dyshimet dhe paqartësitë që hedhin mohuesit e haditheve

Në lidhje me dyshimet dhe paqartësitë që hedhin kuranistët (mohuesit e haditheve) duhet të kemi parasyshë këto që vijojnë:

Së pari, duhet të dimë se ka ajete të qarta dhe ka edhe të tjera të paqarta. Allahu i Lartësuar thotë: “Është Ai që të ka shpallur ty (Muhamed) Librin, disa ajete të të cilit janë të qarta. Ato janë themelet e Librit. Kurse disa ajete të tjera janë jo krejtësisht të qarta. Ata që kanë në zemrat e tyre devijim nga e vërteta ndjekin ajetet më pak të qarta, duke kërkuar të ngjallin pështjellim (për t’i çuar njerëzit në humbje) dhe duke kërkuar t’i keqinterpretojnë (sipas ideve të tyre të kota). Por, kuptimin e tyre të vërtetë e di vetëm Allahu. Ndërsa ata që janë të thelluar në dijeni, thonë: Ne i besojmë Kuranit. Të gjitha këto ajete (të qarta e jo krejtësisht të qarta) janë nga Zoti ynë. Kuptimin e saktë arrijnë ta kapin veçse ata që kanë logjikë të shëndoshë” (Ali Imran, 7). Aishja (r.a.) tregon: Pejgamberi (s.a.u.s.) këndoi këtë ajet dhe pastaj tha: “Kur të shohësh ata që ndjekin ajetet që nuk janë krejtësisht të qarta, dije se për këta flet Allahu, prandaj ruaju prej tyre”. Shënojnë Buhariu dhe Muslimi.

Allahu i ka zbritur disa ajete të paqartë në Librin e Tij për t’i vënë në provë njerëzit se çfarë qëndrimi do të kenë ndaj tyre. Për t’i shpjeguar saktë ajetet e paqarta duhet të marrim për baza ajetet që janë themelet e Kuranit e që janë të qarta. Pra, ajetet e paqarta duhet të shpjegohen në përputhje me ato që janë të qarta, në mënyrë që të kuptohen drejt ashtu siç ka dashur Allahu i Lartësuar. Gjithashtu, duhet të shohim edhe shpjegimin që u ka dhënë Pejgamberi (s.a.u.s.) dhe shokët e Profetit. Sahabët i ka lavdëruar Allahu i Lartësuar në Kuran, kështu që metoda e tyre në të kuptuarit e Kuranit është e saktë. Duhet të shohim dhe shpjegimin që kanë dhënë dijetarët që kanë pasuar rrugën e sahabëve, brez pas brezi, pasi ata i ka lavdëruar Allahu në ajetin e mësipërm si “Errasihune-të thelluarit dhe të rrënjosurit në dituri”.

Më lart përmenda shumë ajete që tregojnë qartë se Suneti është burim argumentimi për çështjet e fesë. Ky ka qenë dhe të kuptuarit e Profetit dhe shokëve të tij dhe dijetarëve të muslimanëve brez pas brezi.

Ndërsa mohuesit e Sunetit sjellin ca ajete dhe ca hadithe, duke u bërë një interpretim të keq që nuk përputhet me ajetet e tjera që janë të qarta, me qëllimin e keq për të përkrahur idenë e mospranimit të Sunetit. Njerëz të tillë përfshihen në fjalën e Allahut në ajetin e mësipërm: “Ata që kanë në zemrat e tyre devijim nga e vërteta ndjekin ajetet më pak të qarta, duke kërkuar të ngjallin pështjellim (për t’i çuar njerëzit në humbje) dhe duke kërkuar t’i keqinterpretojnë (sipas ideve të tyre të kota)” (Ali Imran, 7). Ajetet dhe hadithet që përmendin këta njerëz, në këtë aspekt, nuk janë aq të qarta, kështu që për t’i kuptuar e shpjeguar ato saktë duhet t’i referohemi ajeteve dhe haditheve të tjera që janë krejt të qartë.

Së dyti, kur muslimani has ndonjë paqartësi që përmendin mohuesit e Sunetit apo edhe të tjerët, menjëherë duhet tu referohet ajeteve të qarta që u përmendën më lart e që janë themeli. Pas kësaj, mënjanimi i paqartësive që ngjallin sektet e kafirave mbi Kuranin dhe Sunetin është shumë i lehtë, duke pyetur të diturit ose duke lexuar ndonjë libër që sqaron paqartësitë dhe dyshimet që hedhin grupe të tilla.

Së treti, të gjitha sektet e devijuara që kanë dalë nga Islami dhe janë bërë kafira përmendin ajetet të Kuranit dhe hadithe për të hedhur dyshime e paqartësira, pra, nuk janë vetëm kuranistët ata që merren me këto gjëra. Ashtu sikurse kuransitët, edhe kadjanitët, bektashijtë, alevitët, nusejritët, ismailitët, etj., hedhin paqartësitë e tyre dhe i keqinterpretojnë disa tekste për të përkrahur fetë e tyre të devijuara. Kështu që përballë këtyre dyshimeve që ngjallin kafirat ne kemi metodën e drejtë të përmendur më lart që është bazimi në themelet e Librit që janë të qarta, kurse tekstet e tjera që përmenden për të ngjallur paqartësi duhet të shpjegohen në përputhje me to (themelet e Librit).

Së katërti, po propozoj disa libra që japin përgjigje më hollësisht për dyshimet që hedhin mohuesit e Sunetit:

1. “El Enuarul kashife lima fi kitab “Edvaun alessuneh” minezzeleli uet tadlili ue muxhazefe”. Autori: AbduRrahman el Mualimij.
2. Dhulumatu Ebi Rrejeh. Autori: Muhamed AbduRrazak Hamza.
3. “Es Suneh ue mekanetuha fit teshri el islamij”. Autori: Mustafa Sibai.
4. “Shubuhatul kuranijjine”. Autori: Mahmud Ibn Mualim. Botim i “Kompleksit të mbretit Fehd për botimin e Kuranit të Madhërueshëm” në Medine.
5. Shih libra të tjerë në këtë temë në librin e mësipërm “Shubuhatul kuranijine” faq. 12-16.
6. Shubuhatul kuranijine heule sunneti nebevije. Autori: Mahmud Muhamed Mezrruah. Botim i “Kompleksit të mbretit Fehd për botimin e Kuranit të Madhërueshëm” në Medine.

Historiku i përmbledhur i shfaqjes së kuranistëve (mohuesve të Sunetit):

Nga një kohë në tjetrën, gjatë historisë islame janë shfaqur sekte (grupe të humbura) që kanë mohuar Sunetin e Profetit (s.a.u.s.). Por dijetarët e ymetit islam bazuar në tekstet e qarta të Kuranit dhe Sunetit kanë arritur t’i mposhtin këto grupe të këqija. Sektet që kanë mohuar Sunetin janë shuar. Ekzistojnë sektet batinije të shiizmit, por ato me parimet e tyre, nuk janë muslimanë. Kështu, ai që pohon se paraardhësit e tij në mohimin e Sunetit janë sektet batinije, në fakt pranon se nuk është në radhët e muslimanëve, por në radhët e kafirëve të sekteve batinije që kërkojnë të shembin Islamin dhe burimet e tij (Kuranin dhe Sunetin).

Në shekullin e 19-të sipas erës së re u shfaq në Hindi një grup i devijuar i vetëquajtur “Ehlul Kuran”. Themeluesit e këtij grupi ishin të ndikuar nga ideologjia perëndimore. Ata e shihnin shpjegimin e Kuranit sipas Sunetit, i cili është udhëzimi i Profetit (s.a.u.s.), si pengesë për përparimin që kërkonin anglezët në viset hindiane. Kështu, për zbatimin e komplotit të të huajve ata mohuan në mënyrë të tërësishme argumentimin me Sunetin e Profetit (s.a.u.s.). Ata bënë aktivitete dhe propagandë nën mbikqyrjen e kolonizatorëve anglezë. Anglezët e kishin të vështirë t’i nënshtronin muslimanët e Hindisë, prandaj iu desh t’i përçanin muslimanët dhe t’i dobësonin me sekte të tilla si kadjanitë dhe kuranistët.

Essejid Ahmed Han ka qenë i pari që shfaqi idenë e mohimit të Sunetit në Hindi në shekullin e 19-të. Ai ka qenë një besnik dhe shërbëtor i anglezëve, ka mbrojtur politikat e tyre kolonizatore dhe ka pas mbështetjen e tyre financiare. Është themeluesi i disa lëvizjeve që mbështetën anglezët. Ky person ka shpikur ide të këqija që bien ndesh me Kuranin, Sunetin dhe Ixhmain e umetit. Njohësit e tij kanë dëshmuar se ai nuk falte namaz, nuk agjëronte dhe nuk interesohej për simbolet e fesë. Ka bërë libra ku mohon të vërtetat e padiskutueshme të Islamit dhe ku e komenton Kuranin sipas mendjes dhe dëshirës së vet. Disa nga idetë e tij të këqija do të përmenden më pas.

Një tjetër mohues i Sunetit i shfaqur në Hindi në shekullin 19-të është Abdullah Xhekralvi i cili themeloi lëvizjen “xhekralvije. Sipas disa studiuesve qeveria britaneze ka mbështetur si lëvizjen e kadjanive, edhe lëvizjen e xhekralvijve që mohonin Sunetin. Abdullah Xhekralvi themeloi një shoqatë dhe botoi materiale e libra për mohimin e Sunetit. Ai e ka pasur qendrën e propagandës në Lahorë të Pakistanit. Dijetarët e konsideruan kafir për shkak të ideve të kufrit që përpiqej të përhapte. Ithtarët e pakët të këtij sekti kuranist të vetëquajtur si ‘Umet Muslim Ehlu Dhikri uel Kuran” kanë faltoret e tyre, ku falin namazin e xhumasë dhe vetëm tre namaze në ditë. Çdo namaz e kanë me dy rekatë. Në çdo rekatë bëjnë vetëm një sexhde. Nuk ngrihen nga rukuja në këmbë, por shkojnë nga rukuja në sexhde. Shumë nga pasuesit e këtij sekti iu bashkuan sektit tjetër kuranist të themeluar nga Gulam Ahmed Berrvizi, që do të përmendet pak më pas.

Një nga mohuesit e Sunetit në fundin e shekullit të 19-të është dhe Ahmedu Din Emritsiri i cili ka përfituar nga dy krerët e mësipërm të kuranistëve dhe është ndikuar nga idetë e tyre. Ka pas lidhje edhe me Mirza Gulam Ahmed el Kadjanin i cili shpiku fenë ‘Kadjanije”. Themeloi grupin “Umeh Muslime” dhe botoi një revistë me këtë emër për të përhapur idetë e tij. Kishte qetësi dhe aftësi për të propaganduar idetë e tij. Kjo bëri që të mblidhte në grupin e tij disa intelektualë.

Edhe Gulam Ahmed Berrviz është nga krerët e kuranistëve. Ai u ndikua nga kuranistët e mësipërm dhe i mori idetë e tyre nëpërmjet leximit të literaturës së tyre. Kështu, ai u bë një përkrahës i kuranistëve dhe një mohues i Sunetit. Botoi një revistë për përhapjen e ideve të tij. Pas pavarësisë së Pakistanit nga Hindia, ai u vendos në Karraçi, një qytet i Pakistanit. Këtu vazhdoi të përhapte idetë e tij dhe bëri një sekt që njihet me emrin ‘berrvezijine”. Ministri i jashtëm i Paksistanit pas pavarësisë ishte Dhafrullah Han, një kadjani që mbështeti, jo vetëm kadjanijtë, por edhe lëvizjet e tjera antiislame si sektin e kuranistëve “bervezijjine”. Këto kanë qenë plane të armiqve të Islamit për dobësimin dhe përçarjen e muslimanëve në këtë vend. Gulam Berrvizi ka shprehur idenë se Kurani ka përmendur vetëm parimet e përgjithshme, kurse shtjellimi, hollësitë dhe ligjet janë në dorë të atyre që kanë qeverinë. Kështu, sipas tij, kryetari i shtetit ka të drejtë të caktoj ligjet në mënyrë të hollësishme, të caktoj gjërat e lejueshme dhe gjërat e ndaluara, sipas asaj që e vëren të përshtatshme me kushtet dhe rrethanat ekzistuese. Këtë ide e shpiku për t’u bërë qejfin qeveritarëve dhe për të pasur mbështetjen e tyre. Dhe në fakt qeveritarët i siguruan mbrojtje dhe mbështetje grupit të berrvizijtëve. Kjo u dha mundësinë atyre që të bëjnë ca pasues në Pakistan dhe në disa vende perëndimore. Shumë dijetarë të botës islame janë shprehur se Gulam Ahmed Berrvizi është kafir për shkak të ideve të tij të kufrit. Abdul Aziz Ibn Bazi është njëri nga dijetarët e mëdhenj që ka vënë herët në dukje rrezikshmërinë e këtij grupi dhe që e ka konsideruar kafir Gulam Ahmed Berrvizin. Ithtarët e këtij sekti kuranist njihen si lëvizja “Tulu’ islam”. Shumë nga ithtarët e tjerë të sekteve të kuranistëve u bënë përkrahës të kësaj lëvizje. Gulam Ahmed Berrvizi themeloi një sekt liberal, që i liron ithtarët e tij nga respektimi i ligjeve dhe dispozitave të Sheriatit, dhe që i nxit të plotësojnë dëshirat pa ndier përgjegjësinë e fajit dhe të gjynahut. Kjo është dhe arsyeja pse u bënë ithtarë të këtij sekti një pjesë e të rinjve dhe të rejave dhe një pjesë e intelektualëve të ndikuar nga kultura perëndimore. Pra, këta njerëz pëlqenin liberalizimin me bazë fetare, gjë që u jepte mundësi të plotësonin dëshirat në haram.

Kuranistët themeluan shoqata, botuan libra, broshura dhe revista, për të përhapur idenë e mosargumentimit me Sunetin e Profetit (s.a.u.s.) dhe për të ngjallur dyshime e paqartësira në këtë çështje.

Shumë dijetarë të botës islame shkruajtën libra dhe nxorrën fetva, ku hodhën poshtë këtë devijim, i shpallën përqafuesit e tij si kafirë, paralajmëruan për t’u ruajtur prej tyre dhe sqaruan ngatërresat dhe dyshimet e tyre.

Nga historiku i mësipërm del se kuranistët janë ndarë në disa sekte. Ata kanë pak pasues në Pakistan, mbase edhe në ndonjë shtet kufitar me Pakistanin. Por mund të ndeshet ndonjë ithtar i këtyre sekteve edhe në ndonjë vend perëndimor, ku ata mund të kenë shkuar për studim, punësim, ose ku mund të kenë marrë edhe nënshtetësinë, si në Britani, Kanada, Amerikë etj..

Disa nga bindjet, idetë dhe ritet e tyre:

• Ligjet e Kuranit për zekatin, sadakanë dhe trashëgiminë kanë qenë të përkohshme. Pra, ato nuk vlejnë për kohën tonë.
• Ligjet që ka nxjerrë Pejgamberi (s.a.u.s.) dhe sahabët nga Kurani ishin të veçanta për ta.
• Brezat e mëpasshëm kanë të drejtë të nxjerrin ligje të tjera nga Kurani. Domethënë, brezat e mëvonshëm mund t’i bëjnë Kuranit një interpretim tjetër nga ai që njihte Pejgamberi (s.a.u.s.) dhe shokët e tij!
• Hadithet ka qenë ligjërim i veçantë për arabët e kohës së Pejgamberit (s.a.u.s.).
• Bindja ndaj Allahut të Lartësuar dhe bindja ndaj Profetit (s.a.u.s.) do të thotë t’i bindesh qendrës së sistemit fetar që nxjerr ligje sipas interpretimit të kuranistëve.
• Xheneti dhe Xhehenemi nuk janë vende të veçanta, por mënyra të qenies njerëore! Kështu, kanë mohuar ekzistencën e Xhenetit dhe të Xhehenemit me interpretime të këqija.
• Mohimi i botës së fshehtë (gajbit), si mohimi i botës së melaikeve, botës së xhindëve dhe të shejtanëve.
• Kurani i Madhërueshëm i zbriti Pejgamberit (s.a.u.s.) vetëm si domethënie, ndërsa shprehjet e tij i ka formuluar vetë Pejgamberi (s.a.u.s.).
• Muslimani nuk e ka detyrë të pranoj ato që përmenden në Sunet, si: urdhrat, ndalesat, ligjet dhe lajmet.
• Vendosja e kritereve të reja për hadithet që pranohen dhe për ato që nuk pranohen. Këto kritere nuk marrin në konsideratë rregullat e shkencës së hadithit (ulumul hadith) që kanë njohur e përcjellë dijetarët e umetit që nga koha e të parëve të umetit e deri në shekullin e 19-të. Sipas këtyre kritereve, në përgjithësi hadithet duhet të refuzohen, përveç ndonjë transmetimi të rrallë që përputhet me logjikën dhe dëshirën e tyre. Madje sipas këtyre kritereve, refuzohen edhe hadithet muteuatire. Shkurt, po të zbatosh kushte dhe kriteret e tyre të reja, i gjithë Suneti nuk duhet të pranohet.
• Kanë ndryshime nga muslimanët në mënyrën e kryerjes së riteve fetare. Duke qenë se dhe vetë kuranistët janë të përçarë në disa sekte, ata kanë kundërshti edhe ndërmjet sekteve të tyre në mënyrën e faljes së namazit. Më lart, u përmend se xhekralvijtë falin vetëm tre namaze në ditë. Çdo namaz e kanë me dy rekatë. Në çdo rekatë bëjnë vetëm një sexhde. Nuk ngrihen nga rukuja në këmbë, por shkojnë nga rukuja në sexhde. Një sekt tjetër kuranistësh kanë vetëm dy namaze në ditë. Ka kuranistë që mund të kenë pesë namaze, por kanë gjëra në të cilat ndryshojnë nga muslimanët në mënyrën e kryerjes së namazit dhe riteve fetare. Kështu, ata ndryshojnë nga muslimanët edhe në mënyrën e kryerjes së ibadeteve (riteve fetare).

Vërejtje: Idetë e përmendura më sipër në totalin e tyre u përkasin kuranistëve, por disa prej tyre mund t’i përkasin një sekti dhe disa një sekti tjetër, pasi siç e sqarova edhe ata vetë kanë ide dhe interpretime në kundërshtim me njëri-tjetrin. Edhe vete sektet e kuranistëve nuk janë në një mendje për interpretimin e Kuranit të Madhërueshëm. Ata janë ndarë në disa sekte dhe kanë kundërshti ndërmjet tyre. Edhe në mënyrën e kryerjes së riteve fetare, si namazi, kanë kundërshtime, jo vetëm me muslimanët, por edhe ndërmjet tyre. Kjo vjen nga vetë fakti se ata nuk bazohen në Sunetin e Profetit (s.a.u.s.) për të njohur kuptimin e saktë të Kuranit dhe për të njohur mënyrën e saktë të kryerjes së ibadetit.

Këtu në këtë material nuk kam si qëllim të përmend të gjitha sektet dhe idete e devijimet e kuranistëve. Këto u përmendën si shembul për devijimet ku përfundojnë ata që refuzojnë argumentimin me Sunetin e Profetit (s.a.u.s.). Këto që përmenda mjaftojnë si tregues për sektet apo idetë e tjera të tyre.

Si përfundim, kushdo që nuk pranon të komentojë Kuranin sipas Sunetit të Profetit (s.a.u.s.), do të dalë me një interpretim që përbën një fe të re dhe të ndryshme nga feja islame.

Për më gjerë mbi historikun, idetë dhe dyshimet e kuranistëve shih dy librat e mëposhtëm:

1. Shubuhatul kuranijine heule sunneh. Autori: Mahmud Muhamed Mezrruah.
2. Shubuhatul kuranijine. Autori: Mahmud Ibn Mualim.

Gjykimi i mohuesit të Sunetit:

Kush mohon tërësisht argumentimin me hadithet e Profetit (s.a.u.s.) është kafir. Nga dijetarët që e quajnë një mohues të tillë kafir janë: Muhamed Ibn Nasr Merrveziu, el Axhurrij, Ibn Hazmi, Ibn Tejmije, Ibn Dekik el Id, Sujuti, El Mualimij, Ibn Bazi. Thëniet e këtyre dijetarëve që tregojnë për diçka të tillë mund t’i shohim në librin “Shubuhatul kuranijine” faq. 17-19.

E lus Allahun e Lartësuar që të na forcojë në fenë e Tij dhe të na ruaj nga kurthet e armiqve dhe nga devijimet e sekteve, e po ashtu, e lus Allahun që këtë punim ta bëjë të dobishëm.

Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve. Lavdërimi dhe paqja qofshin mbi Profetin tonë.