H. Ali Korça: “Tritimi[1] (shirku i krishterëve) ka hyrë edhe në myslimanizmët”
Disa vargje të hafiz Ali Korçës ku ai mohon disa forma shirku që kanë hyrë mes myslimanëve
Kam lumturinë të sjell në këtë shkrim fragmente nga libri “Historija e Shenjtë”, fq. 200-202, botimi i vitit 1931, ku h. Ali Korça (Allahu e mëshiroftë) mohon dhe dënon shumë forma shirku që kanë hyrë mes muslimanëve. Po i referohem botimit të vjetër të këtij libri të vitit 1931 të cilin e kemi të ruatjur si fotokopje në librat e babait. Para se të sjell vargjet e thurura bukur nga h. Aliu do të sqaroj disa çështje të rëndësishme që lidhen me këtë temë dhe që janë mjaft të ndjeshme, prandaj shpresoj të kemi durim.
Tashmë kemi të drejtë të themi me fakte se thirrjen përmirësuese për tu pastruar ymeti islam nga format e shumta të shirkut nuk e ka bërë vetëm imam San’aniu (v. 1768) në librin “Tet’hirul itikad”, imam Muhamed Ibn Abdul Vehab (v. 1792) në librin “Kitabu Teuhid”, imam Sheukaniu (v. 1834) në disa libra të tij[2], dhe shumë dijetarë përmirësues në botën islame, por edhe një nga hoxhallarët e njohur të trevave shqiptare të periudhës para regjimit komunist, pra, h. Ali Korça. Ndonëse h. Aliu nuk është i vetmi hoxhë që i përket traditës fetare islame të vendit tonë që ka bërë thirrje për këtë proces pastrimi. Hoxhallarët që mbrojnë tarikatet e sufizmit, hoxhallarët e ndonjë grupimi me probleme metodologjike që nuk i japin rëndësi thirrjes në besimin e saktë dhe të pastër dhe intelektualët e paditur, të gjithë këta pretendojnë se tradita fetare e vendit tonë nuk ka nevojë për një shqyrtim kritik për t’u pastruar muslimanët nga shirku, se nuk ka nevojë për thirrje që muslimanët t’i kthehen islamit burimor të selefit (brezave të parë të ymetit), se gjithaçka në traditën fetare islame para regjimit komunist ka qenë në rregull dhe nuk ka nevojë për kritikë apo për sqarim të devijimeve dhe bidateve. Këto vargje të h. Aliut e hedhin poshtë këtë pretendim. Thirrësit në teuhid e në sunet, në Islamin e pastër të Profeti dhe shokëve të Tij, iu kanë sjellë të lartpërmendurve citate nga Kurani dhe Suneti që tregojnë për nevojën e këtij pastrimi[3], iu ka sjellë edhe citate nga dijetarët e ymet, por të lartpërmendurit nuk e shohin me rëndësi këtë proces. Meqë e ngrejnë me të madhe respektimin e traditës së hoxhallarëve të traditës islame të trevave tonë, tani që po ju sjellim mesazhin e qartë të h. Aliut për rendësinë e këtij pastrimi nga format e shirkut, ose do të pajtohen me thirrësit në teuhidin e pastër ose do të tregojnë kokfortësi dhe mungesë çiltërsie.
Me format e shirkut që përmend në këto vargje, h. Aliu pa dyshim që ka për qëllim pikësëpari ato që gjendeshin në literaturën e kohës së tij në osmanllisht, persisht, arabisht dhe shqip, ka për qëllim ato forma shirku në të cilat ishin xhytur një pjesë e shehlerëve, dervishëve dhe hoxhallarëve e ithtarëve të sekteve të tarikateve dhe muslimanëve të paditur të kohës së tij, e përveç kësaj edhe çdo vend ku kishte forma të tilla shirku. Kjo tregon qëndrimin e rremë të hoxhallarëve që mbrojnë tarikatet e sufizmit apo që i përkasin ndonjë grupimi me probleme metodologjike që thonë se në traditën dhe literaturën e hoxhallarëve dhe tarikateve para regjimit komunist nuk ka pasur forma shirku.
Edhe një pjesë e librave të botuara kohën e fundit përmbajnë forma shirku, siç janë, për shembull, disa libra të Topbashit[4]. Tarikatet e sufizmit, si nakshibenditë, sulejmanxhijtë, rrufaitë etj., vazhdojnë të kenë forma shirku, siç është për shembull rrabtaja[5] që bëjnë nakshibenditë dhe sulejmanxhijtë, kërkimi ndihmë nga Profeti a.s. dhe evlijatë. Me këto vargje h. Aliu hedh poshtë edhe format e shirkut që kanë këto tarikate dhe librat e tyre.
Sigurisht që h. Aliu nuk do të thotë se i gjithë ymeti ra në shirk, por një pjesë e muslimanëve. Megjithëse e kam theksuar në shkrimin mbi arsyet e kritikes ndaj h. Vehbi Dibrës, Allahu e mëshiroftë, që grupi i shpëtuar dhe i pastër nga format e shirkut ka vazhdur pa ndërprerje në ymet, duke sqaruar se një pjesë ra në shirk dhe jo të gjithë muslimanët, mbrojtësit e tarikateve sufiste dhe pjesëtarët e grupimit me probleme metodologjike përpiqen të dizinformojnë se po thonë që të gjithë kishin rënë në shirk. A do të guxonin t’ia veshin këtë shpifje edhe h. Aliut!?
Këto vargje të h. Aliut janë dhe kritikë për atë pjesë të vendit të tij dhe të kohës së tij që kishin rënë në idetë pagane dhe format e shirkut që hyn në ymet nëpërmjet sekteve të shiizmit dhe tarikateve të sufizmit. Kjo duhet të shihet si një thirrje për kritikë dhe shqyrtim ndaj literaturës, përfshi dhe atë të vendit tonë para regjimit komunist, duke ndarë të vërtetën nga e pavërteta, të saktën nga gabimet në to. Kjo është një shuplakë ndaj mbojtësve të devijimeve sufiste dhe pjesëtarëve të ndonjë grupimi me metodë të gabuar që grihen me padituri e shpifje kundër çdo zëri që kërkon të bëhet një proces kritik ndaj literaturës së trashëguar nga hoxhallarët e trevave shqiptare. Ata kërkojnë vetëm t’u thurim lavdërata këtyre hoxhallarëve dhe të mos bëjmë korigjime e as të mos sqarojmë gabime, edhe pse kritikën e bëjmë me edukatë dhe sipas një metode të saktë diturie, duke u përpjekur të gjejmë justifikim për hoxhallarët që ranë në devijime apo gabime.
Ne muslimanët besojmë se i pagabueshëm është Profeti s.a., kurse dijetarët dhe hoxhallarët kanë edhe gabime. Shiitët thonë për imamët se janë të pagabueshëm. Edhe krishterët e besojnë diçka të tillë për papën. Ndërsa ne muslimanët nuk themi për askënd pas Profetit a.s. se nuk ka gabime. Dijetarët e ymetit ndër shekuj kanë sqaruar gabimet, madje kanë bërë edhe studime e punime kritike ndaj devijimeve dhe figurave të ndryshme fetare. Kështu është ruajtur pastërtia e sunetit, besimit dhe rregullave të kësaj feje. Kurse të lartpërmendurit kërkojnë të dalin me një risi, që të mos ketë ablolutisht kritikë ndaj literaturës islame në shqip të botuar para regjimit komunist. Sipas tyre, nuk duhet të ketë kurrë kritikë ndaj hoxhallarëve të traditës fetare të vendeve tona. Ky koncept nuk mund të pranohet sipas fesë sonë, sepse neve nuk na lejohet t’i ngrejmë hoxhallarët deri në shkallën e pagabueshmërisë. Ne nuk kemi për hoxhallarët të njëjtin përfytyrim që kanë fetë dhe komunitetet e tjera për figurat dhe titullarët e tyre. Sipas nesh, hoxha kushdo qoftë kritikohet për gabimet; i pranohen disa mendime dhe nuk i pranohen disa të tjera.
Në vend që të tregojmë krenari që hoxhallarët dhe titullarët tek ne nuk janë të pagabueshëm dhe se mendimet e tyre janë të kritikueshme, disa të paditur rendin të imitojnë qëndrimin e krishterëve dhe afetarëve ndaj figurave dhe titullarëve të tyre. Të vërtetën ka thënë i Dërguari i Allahut s.a.u.s.: “Do të ndiqni rrugët e atyre që ishin para jush”. Profeti s.a.u.s. ka lajmëruar që do të ketë njerëz të tillë, dhe kjo vihet re në realitet. Ky është një nga argumentet e profetësisë së tij.
Me një fushatë të padobishme për ta, të lartpërmendurit u përpoqën të hedhin baltë mbi kritikën time ndaj shkrimit të h. Vehbiut, edhe pse e kam thekuar se e konsideroj musliman, nuk i mohoj të mirat e tij, e justifikoj për idetë sufiste që ka shprehur me një nga arsyet e njohura tek dijetarët. Të lartpërmendurit ranë aq ulët, sa që shpifën se kjo kritikë është qëndrim havarixhësh, edhe pse unë i kam respektuar mirë normat e përmendura. Jam nisur thjesht nga domosdoshmëria e ekzistencës së kritikës për pastrimin e umetit nga shtrembërimet fetare, por dhe për t’u sqaruar njerëzit se kujt duhet t’i referohen për çështjet e fesë. Atëherë, ç’të keqe ka ky proces kritik? Ku e kanë argumentin ata që dalin kundër këtij shqyrtimi kritik? Tashmë kemi si frymëzim në këtë proces edhe këto vargje të h. Aliut.
Duke e mirëkuptuar qëndrimin e dashamirësve në mesin e hoxhallarëve që kanë shqetësimin se brezi jonë nuk duhet të shkëputet nga brezi i hoxhallarëve të traditës islame para regjimit komunist, e theksoj se ky proces kritik nuk na ndërpret nga kjo traditë.
Në vendin tonë ka plot çështje që i përkasin traditës shekullore fetare islame dhe që janë të sakta e të shëndetshme, si shehadeti, shtyllat e Islamit, shtyllat e imanit, namazi, xhumaja, xhamia, ezani, agjërimi i ramazanit, dy bajramet, familja, respekti për prindërit, mbulesa e femrës, etj.
Por në traditën fetare të vendit tonë hyn dhe shumë gjëra që nuk i përkasin Islamit të pastër, sipas Kuranit, Sunetit dhe të parëve të umetit, si: format e shirkut dhe devijimet idhujtare që hyn përmes sekteve të sufizmit dhe të shiizmit, bidatet në fe, tyrbet, tarikatet, dervishlluku, nuskat, hajmalitë, falli, këndimi i Kuranit për të vdekurit me para etj.. Muslimanët e trevave tona me patjetër duhet të pastrohen ose të qëndrojnë larg kësaj pjesë që është shtrembërim fetar, që nuk i përket traditës së shëndetshme, por asaj të devijuar.
Regjimi komunist i shfrytëzoi shtrembërimit fetare egërsisht për të përbaltur figurën e hoxhallarëve, duke thëne se hoxhallarët bëjnë nuska e hajmali dhe shfrytëzojnë njerëzit me sharlatanizma. Kështu, të paditurit që e konsideruan kritikën tonë si komunizëm, duhet të kuptojnë se ato që u shërbyen fort komunistëve qenë shtrembërimet e sekteve fetare, bindjet e këqija të kelamistëve, format e shirkut dhe bidatet.
Pas revolucionit francez dolën thirrje, lidhje e grupime të ngjashme me ato të fanatizmit fisnore në kohën e xhahilijetit. Këto gjëra nuk njiheshin më përpara në vendet islame. Një nga problemet e disa hoxhallarëve të traditës ka qenë dhe përfshirja në këtë lloj fanatizmi të helmuar. Për pak dekada kjo përfshirje do të jepte efektin dështak, duke u shfrytëzuar pikërisht ky lloj fanatizmi nga komunistët, të cilët u hodhën barbarisht kundër hoxhallarëve. Komunistët i shpallën hoxhallarët si armiq të interesave kombëtare! Nga kjo histori duhet të nxjerrim mësim. Prandaj lipset procesi kritik në shumë aspekte.
E bukura është se nevojën që brezat e mëvonshëm të umetit t’i kthehen islamit të pastër të brezit të parë e shpreh me vargje edhe hoxha i traditës fetare të vendit h. Aliu, po në këtë libër:
Shihni shekullin e parë
ç’punuan shokët e mbarë
shokët trima të Profetit
besnikët e Muhammedit
Nëse muslimanët e kohës tonë do të kuptojnë se në brezin para regjimit komunist ka pasur edhe devijime dhe gabime, ata do të mësojnë më të rëndësishmen, e që është bazimi në Kuran, Sunet dhe traditën e brezit të parë të umetit. Ajo që s’ka qenë atëherë pjesë e fesë, s’mund të jetë sot pjesë e saj. Janë të papranueshme interpretimet fetare, që bien ndesh me të kuptuarit e Kuranit dhe Sunetit nga të parët e umetit[6]. Vetëm kështu mund të shpëtojnë muslimanët nga shirku, bidatet dhe devijimet.
Muslimanët duhet të kuptojnë se feja jonë bazohet në Kuran, Sunet dhe ixhmain e sahabëve. Nuk janë argument për çështjet e fesë hadithet e pasakta, të trilluara, devijimet e tarikateve, filozofia sufiste e kelamiste, israilijatet dhe përrallat. Edhe h. Aliu ka shprehur idinjatën ndaj hoxhallarëve të kohës së tij që kishin gjëra që nuk janë argument, madje ai parandiente edhe rrezik të madh nga kjo sjellje e hoxhallarëve. Ja si shprehet ai me vargje:
“Kësi dokrash fliste miku
na turpëroj sa na fiku.
Hoxhë s’të mjafton Kurani
e ç’të çoj ty ne shejtani?
—
nga përrallat hiqni dorë
se na fiktë mor të gjorë!…(Historija e Shenjtë, fq. 29).
Sa larg kësaj metode kritike në argumentim janë ‘të pagdhendurit’ që rendën të mbrojnë besimin e devijuar sufist në ‘dritën muhamedane’, megjithëse ata e kuptuan se bazohet në hadithe të trilluara. Shihet se sa të ngurtë janë të lartpërmendurit të cilët kërkojnë të shpallin të pakritikueshme literaturën e traditës fetave të trevave tona, edhe pse në të ka hadithe të trilluara, forma shirku dhe domga të devijuara. Në vend që të flisnin mbi besimin në ‘dritën muhamedane’ që është tema e kritikës, siç qe kërkesa ime, u morën me muhabete të tjera, ngaqë nuk kishin argument, por edhe duke synuar të forcojnë pozitën e tyre. Po lodhen kot. Me ndihmën e Allahut të Lartësuar do të bëhet e qarta e vërteta nga e shtrembra.
Për goditjen që muslimanët morën në Uhud, Allahu i Lartësuar thotë: “Kjo ndodhi nga vetë ju, (për shkak se kundërshtuat urdhrin e Profetit dhe u morët me mbledhjen e plaçkës së luftës)” (Ali Imran, 165). Po ashtu Allahu thotë: “Çfarëdo fatkeqësie që ju godet, është si pasoj e asaj që keni bërë vetë; por Ai fal shumë gjynahe” (Esh-Shura, 30). Atëherë, Allahu na mëson që nga goditjet dhe fatkeqësitë, sidomos nga ato që prekin në masë, të nxjerrim mësime, të bëjmë korigjime, të përmirësojmë vetet tona. Ky është mesazhi kuranor.
Një nga ngjarjet e rëndë në historinë islame është pushtimi i Bagdadit nga mongolët në vitin 656 h. (1258 sipas erës së re). Mongolët e rrënuan qytetin e Bagdadit, kryeqendrën e shtetit islam të abasitëve, dhe shfarëson shumicën e banorëve të tij. Sipas disa burimeve historike, në Bagdad u vranë dy milionë banorë. Dijetarët kur flasin për këtë ngjarje të dhimbshme, përmendin edhe shkaqet që i çuan muslimanët në këtë gjendje dobësie dhe që sollën këtë fatkeqësi, e ndër këto shkaqe qe edhe mëkëmbja e funksionarëve të sektit shiit dhe tradhëtia e këtij sekti ndaj muslimanëve. Dijetarët nuk përmendin si shkak thjesht forcën e ushtrisë kafire, por ndër të tjera edhe shtrembërimet e sekteve, tradhëtinë e shiitëve, rendjen pas dynjasë duke lënë pas dore ahiretin, gjynahet. Njeriut me mendje të saktë, kur lexon analizën e shkaqeve të kësaj fatkeqësia të madhe, nuk mund t’i shkojë në mendje se këta dijetarë janë gëzuar me këtë fatkeqësi. Por njëri nga të lartpërmendurit, në mënyrë të paskrupull, e ka quajtur analizën që unë u bëra shkaqeve të diktaturës komuniste dhe mbylljes së fesë si gëzim me këtë fatkeqësi!
Nga trevat shqiptare janë larguar nëpër botë rreth 30 milionë shqiptarë, shumica e të cilëve muslimanë. Është ushtruar gjenocid dhe spastrim i dhunshëm ndaj muslimanëve në trevat shqiptare. Edhe numri i të vrarëve ka qenë i madh. Trevat shqiptare ku shumica e banorëve ishin muslimanë u coptuan dhe shumica e tyre u pushtuan. Këtu në Shqipëri proceset e laicizimit (shekullarizmit) dhe thirrjes e lëvizjes së ngjashme me fanatizmin fisnore të xhahilijetit kulmuan me vendosjen e diktarutës komuniste, përndjekjen e hoxhallarëve dhe mbylljen e fesë. Mund të themi si numri i hoxhallarëve në Shqipëri kur hyri komunizmi duhet të ketë qenë më i madh se sa numri i komunistëve. Mbiemri ‘hoxha’ është më i përhapuri në vend. Shumica e nipërve dhe mbesave të hoxhallarëve të dikurshëm sot s’kanë devocion fetar. Kjo nuk do të thotë se të gjithë hoxhallarët ishin të këqinj, por kur bie fatkeqësia mund të prekë edhe të mirët. Kur Zejnebja r. anha e pyeti Profetin s.a.u.s.: “A mund të shkatërrohemi kur në mesin tonë ka njerëz të mirë?”, ai u përgjigj: “Po, nëse shtohet e keqja” (Buhariu).
Benu israilitët kanë qenë pasardhës profetësh, me prejardhje shumë të lartë. Ishin ithtarë të librit hyjnor. Por Allahu i Lartësuar ka përmendur në suren El-Isra se për shkak të keqbërjes së tyre, do të dërgonte kundër tyre një ushtri të fortë. Le t’i lexojmë këto ajete me meditim që të nxjerrim mësime. Kështu, njerëzit e ditur dhe të çiltër u bëjnë analizë shkaqeve që sollën këtë degradim në trevat tona, në dritën e Kuranit dhe Sunetit dhe motodës së dijetarëve të ymetit brez pas brezi. Këtu hyn edhe kritika në shumë fusha që duhet t’i bëhet literaturës fetare islame, sjelljes së hoxhallarëve, gjendjes së muslimanëve në përgjithësi. Duhet të nxjerrim në pah se ku ka pasur devijime, se çfarë nuk ka qenë në rregull, se si rendën pas dynjasë duke harruar ahiretin, se çfarë gjynahesh sollën këtë fatkeqësi. Ndër të tjera, studimet kritike, na ndihmojnë të nxerrim mësim. Ata që nuk pranojnë të ketë kritikë, mbyllin rrugën që muslimanët të nxjerrin mësim. Duke qenë se shirku është gjynahu më i madh dhe duke qenë se ai ka qenë i pranishëm, atëherë duhet ta pranojmë se faktori kryesorë ishte përhapja e shirkut, bidateve dhe shtrembërimeve fetare, por sigurisht që ka edhe faktorë të tjerë.
Mendoj se h. Aliu e ka ndier këtë rrezik kur kritikon hoxhallarët me fjalët: “nga përrallat hiqni dorë se na fiktë mor të gjorë!” Allahu e di më mirë.
Po librat e h. Aliut a kanë nevojë për kritikë? A janë ato pa probleme dhe pa gabime? Në fakt, edhe librat e h. Aliut nuk janë aq të pastra nga shumë probleme dhe gabime të literaturës së asaj kohe, por ndryshe nga shumë hoxhallarë të tjerë ai e ka nisur procesin e kritikës dhe të pastrimit nga devijimet, ai e ka dhënë mesazhin frymëzues me këto vargje. Kështu që duhet të ketë një studim kritik edhe ndaj librave të tij, njësoj sikurse për librat e tjerë. Nga fundi i vëllimit të parë të “Komentit të Librit të Teuhidit” i kam përmendur ca teprime që i kam parë në mevludin e h. Aliut, Allahu e mëshiroftë. Gjithsesi, në këtë proces kritik ne i justifikojmë hoxhallarët e asaj periudhe, për problemet në të cilat kanë rënë, me arsyet që njihen tek dijetarët, për shkak se në atë kohë këto gjëra ishin mbizotëruese, aq më shumë në viset tona të cilat janë fort larg vendeve ku bëhej thirrje për pastrim nga të gjitha devijimet. Por kritika duhet të vazhdojë që muslimanët të nxjerrin mësim nga e kaluara dhe që të pastrohen apo të ruhen nga devijimet.
Tani po ju lë të shijoni vargjet e bukura të h. Aliut (Allahu e mëshiroftë!)
“Tritimi ka hyrë edhe në myslimanizmët
Allah, Muhamed- Alinë
i njohin si Perëndinë
Varret si put i u falen
Luten e qajnë sa çmallen
Shpresojnë ndihmë nga varret
Me grushta i derdhin paret
Nga idolatrët ç’ferk (ç’ndryshim) kanë?
se u qujtkan myslimanë!
Te Aliu thon u fut Zoti
Si idolatrët qëmoti.
Si u vra shkoj në qjell thonë
prap u bashkua me Zonë
A kështu është njëtimi (teuhidi)
që ngeli nga Ibrahimi?
Tritimi i Hindistanit
i u fut në shpirt myslimanit
S’kujtojn, Allah veç Alinë
Atë Zot të gjallë’ e dinë
Kanë kapur plogësinë
nat’e ditë kuvli rrinë
Nga varret, nga eulijatë
shpresojnë mos gjejn, uratë
Fasi, Alzheri, Tunusi,
Bornoja, Kongoja, Sudani
Xhava edhe Hindistani
pse s’shpëtojnë nga duatë?[7]
pse s’e shpëtojn, eulijatë?”
—
“Sa për varret Zot s’i njohim
për njerës të mir’ i shohim
Ata s’kanë gjë në dorë
prej nesh janë më të gjorë
Ata prej nesh ndihmë presin
sadaka’ dua thërresin
Për nderim i vizitojmë
Perëndi si adoptojmë
—
Nisje’ sosje s’ka Allahu
rop njihet Resulullahu
Aliu njeri si të tjerët
rop njihen gjith erenlerët
Eulijatë do me thënë
gjithë njerës kanë qënë
Gjithnjë njerës do të jenë
përpiqen të mbajnë fenë
Erenler edhe shenjtorë[8]
as gjë nuk kanë në dorë
Fuqin’ e ka Perëndija”
këtë e di gjithësija
—
Varret si put nuk i kemi
dhe për vizita kur vemi
i u këndojmë prej Kuranit[9]
dhe i lutemi Rahmanit –
Që t’i faljë e t’i ndjejë
shpirti keq të mos i u gjejë
Dhe ne Profeti kur shkojmë
prej sij gjesendi s’kërkojmë –
por i lutemi Allahut
për nder të Resulullahut[10] –
që të na falnjë mëkatet
që kemi ngarkuar shtatet
Turp’ i math pra për njerinë
të harojë Perëndinë
T’i falet varrit, t’i lutet
dhe në sexhde të këputet
i vdekuri ç’ka në dorë
ajy është vet’i gjorë
Ajy lip përkrahje vetë
nga i gjalli sa të jetë
Me sadaka ta kujtojë
a se Kuran t’i këndojë[11]
S’më duket njeri të ketë
veç në qëntë mëndje-metë –
Si Zot ta besojë varrë
veç në qoftë krejt i marrë!
Pejgamberi thotë vetë
ajy rop mallkim të ketë
që vjen sexhde m’i ban varrit
mos shpëtoftë prej kahharit!
Zoti krejt i pat mallkuar
gjith ata kombet e shkuar –
që varret si put i bënë
prej syresh këmbë s’ka lënë
Prandaj njohim vetëm Zonë
i falemi gjithëmonë.
—
Në thënç të plogët pse mbemë
e nga na ardhi kjo remë?
Fajin nuk na i ka besa (besimi fetar)
ajo s’bije ngatërresa,
Shihni shekullin e parë
ç’punuan shokët e mbarë
shokët trima të Profetit
besnikët e Muhammedit
Gjysmën e lëmçit e shtinë –
në dorë, botën përpinë”.
(Fragmente nga libri ‘Historija e Shenjtë, fq. 200-202, botimi i vitit 1931).
- Do të thotë: besimi se ka tre perëndi. ↑
- Sheukani thotë: “Njerëzit nuk kanë lënë gjë që bënin mushrikët tek idhujt pa e bërë edhe ata (te varret)” (Nejlul Eutar (4/131). ↑
- Mund t’i shohim këto citate në vellimin e parë të “Komenti i Librit të Teuhidit”. ↑
- Në kapakun e librit “Hz. Muhamed Mustafa” thotë: “Na ndihmo, o i Dërguari i Allahut!”. Ky libër shpërndahet falas në xhamitë e Shqipërisë. Hoxhallarët e sektit Rrufai kanë botuar libërthin me titull “Hizbu Shemsil Kulubi”, në të cilin pohojnë (fq. 18) se formulat e dhikrit të përmendura në të thuhen edhe me nijetin për t’i kërkuar ndihmë (istimdad) të Dërguarit të Allahut (s.a.u.s.)! Ka libra të autorëve të ndryshëm që përmbajnë shirk dhe devijime të sufizmit. Një pjesë e librave të përkthyera nga turqishtja për shkak të mungesë së shqyrtimit kritik për pastrim nga shirku dhe devijimet sufiste kanë problem të kësaj natyre. ↑
- Për realitetin, arsyet dhe argumentet që tregojnë se rrabtaja e sekteve sufiste me evlijatë e vdekur është shirk mund të shohim vëllimin e parë të “Komentit të Librit të Teuhidit”. ↑
- Mund t’i shohim argumentet për këtë në librin “Studime dhe Fetva” fq. 256-311. ↑
- Hafiz Aliu, ndër të tjera, në vargjet e mësipërme mohon varjen e shpresës tek eulijatë, mohon shpresën në ndihmën e tyre dhe mohon besimin se ata sjellin shpëtim. Pra, mohon disa forma shirku. ↑
- Ne muslimanët nuk përdorim termin ‘shenjtorë’ për besimtarët e mirë, por termet ‘eulija’, ‘njerëz të mirë’, njerëz të drejtë’ etj.. ↑
- Nuk ka asnjë hadith të saktë që Profeti (s.a.u.s.) dhe shokët e tij, kur kanë vizituar varret, kanë kënduar Kuran për të vdekurit. Përdrerisa ata nuk e kanë bërë diçka të tillë, atëherë ajo është një bidat në fe. E ligjshme, kur vizitojmë varret, është që t’u japim selam atyre ashtu siç përmendet në hadithe të sakta, e pastaj të kthehemi nga Kibla dhe të bëjmë lutje për të vdekurit. ↑
- Lutja drejtuar Allahut të Lartësuar, duke përmendur si një mënyrë afrimi (tevessul) nderin dhe gradën e Resulit s.a.u.s. është një bidat në fe, pasi nuk ka asnjë hadith të saktë që tregon se Profeti (s.a.u.s.) apo ndonjëri nga shokët e tij të kenë bërë lutje në një mënyrë të tillë. Imam Ebu Hanife, Allahu e mëshiroftë e ka urryer diçka të tillë. Por gjithsesi, kjo është një bidat e jo shirk, sepse lutësi i drejtohet Allahut të Lartësuar dhe jo Resulit (s.a.u.s.). ↑
- Nuk ka ndonjë argument të saktë që Pejgamberi (s.a.u.s.) dhe shokët e tij kanë kënduar Kuran për të vdekurit. E përderisa Pejgamberi (s.a.u.s.) dhe shokët e tij nuk kanë kënduar Kuran për të vdekurit, atëherë kjo punë nuk lejohet. Por bën përjashtim këndimi i Kuranit nga fëmija për t’i shkuar shpërblimi prindit të vdekur, pasi puna e fëmijës i shkon prindit. ↑
